Pages

Monday, August 31, 2020

рдкूрд░्рд╡ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдк्рд░рдгрдм рдоुрдЦрд░्рдЬी ( Pranab Mukherjee ) рдХा рдиिрдзрди





 рдкूрд░्рд╡ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдк्рд░рдгрдм рдоुрдЦрд░्рдЬी рдХा рдиिрдзрди рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै. рд╡ो 84 рд╡рд░्рд╖ рдХे рдеे. рд╡ो рдкिрдЫрд▓े рдХुрдЫ рд╣рдл़्рддों рд╕े рджिрд▓्рд▓ी рдоें рд╕ेрдиा рдХे рдЖрд░ рдПंрдб рдЖрд░ рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рдоें рднрд░्рддी рдеे.

рд╡े рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдоें рд░рдХ्рдд рдХे рдПрдХ рдердХ्рдХे рдХे рдСрдкрд░ेрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рдЧрдП рдеे рдЬрд╣ाँ рд╡ो рдЬाँрдЪ рдоें рдХोрд░ोрдиा рдкॉрдЬ़िрдЯिрд╡ рднी рдкाрдП рдЧрдП рдеे. 10 рдЕрдЧрд╕्рдд рдХो рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕्рд╡рдпं рдЯ्рд╡ीрдЯ рдХрд░ рдЗрд╕рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдеी.

рд╕рд░्рдЬрд░ी рдХे рдмाрдж рдкूрд░्рд╡ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдоुрдЦрд░्рдЬी рдХोрдоा рдоें рдЪрд▓े рдЧрдП рдеे рдФрд░ рдЖрд░ рдПंрдб рдЖрд░ рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд░ोрдЬ़ाрдиा рдЙрдирдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рджे рд░рд╣ा рдеा.

рд╕ोрдорд╡ाрд░ рдХो рд╢ाрдо рдкौрдиे рдЫрд╣ рдмрдЬे рдХे рдХ़рд░ीрдм рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдк्рд░рдгрдм рдоुрдЦрд░्рдЬी рдХे рдмेрдЯे рдФрд░ рдкूрд░्рд╡ рд╕ांрд╕рдж рдЕрднिрдЬीрдд рдоुрдЦрд░्рдЬी рдиे рдЯ्рд╡ीрдЯ рдХрд░рдХे рдЙрдирдХी рдоौрдд рдХी рдкुрд╖्рдЯि рдХी.

рдк्рд░рдгрдм рдоुрдЦрд░्рдЬी рдХा рдЬрди्рдо 11 рджिрд╕ंрдмрд░, 1935 рдХो рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓ рдХे рдмीрд░рднूрдо рдЬिрд▓े рдоें рдПрдХ рдЫोрдЯे рд╕े рдЧांрд╡ рдоिрд░ाрддी рдХे рдПрдХ рд╕ाрдзाрд░рдг рд╕े рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा. рдЙрдирдХे рдкिрддा рдХाрдорджा рдХिंрдХрд░ рдоुрдЦрд░्рдЬी рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ेрдиाрдиी рдеे рдФрд░ рдЙрдирдХी рдоां рдХा рдиाрдо рд░ाрдЬрд▓рдХ्рд╖्рдоी рдеा. рдк्рд░рдгрдм рдоुрдЦрд░्рдЬी рдХे рдкिрддा рднी рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ी рдиेрддा рдеे рдФрд░ рдЖрдЬाрджी рдХी рд▓рдб़ाрдИ рдоें рдХрдИ рдмाрд░ рдЬेрд▓ рдЧрдП.

- рдк्рд░рдгрдм рдоुрдЦрд░्рдЬी рдиे рдЕрдЪ्рдЫी рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी. рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕्рдХूрд▓ी рд╢िрдХ्рд╖ा рдкूрд░ी рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж рдХोрд▓рдХाрддा рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдФрд░ рд░ाрдЬрдиीрддि рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें рдЧ्рд░ेрдЬुрдПрд╢рди рдХिрдпा рдеा рдФрд░ рд▓ॉ рдХी рдкрдв़ाрдИ рднी рдХी рдеी. рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдмрддौрд░ рдХॉрд▓ेрдЬ рдЯीрдЪрд░ рдЕрдкрдиा рдХрд░िрдпрд░ рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рд▓ेрдХिрди рдиेрддा рдкिрддा рдХी рд╕ंрддाрди рд╣ोрдиे рдХे рдЪрд▓рддे рд╡ो рд░ाрдЬрдиीрддि рд╕े рджूрд░ рдирд╣ीं рд░рд╣े рдФрд░ 1969 рдоें рдЪुрдирдХрд░ рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднा рдоें рдЖ рдЧрдП. рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдЙрдирдХे рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдХрд░िрдпрд░ рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ुрдИ.

1969 рдоें рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╕рдлрд░ рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ुрдИ, рд╡िрджेрд╢, рд╡िрдд्рдд, рд░рдХ्рд╖ा рдоंрдд्рд░ी рдЬैрд╕े рдмрдб़े рд╕рднी рдмрдб़े рдкोрд░्рдЯрдлोрд▓िрдпो рд╕ंрднाрд▓े

  • рдк्рд░рдгрдм рдоुрдЦрд░्рдЬी рдХो 2019 рдоें рджेрд╢ рдХे рд╕рдмрд╕े рдмрдб़े рд╕рдо्рдоाрди рднाрд░рдд рд░рдд्рди рд╕े рдирд╡ाрдЬा рдЧрдпा рдеा |

рднाрд░рдд рдиे рдЪेрд╕ рдУрд▓рдо्рдкिрдпाрдб рдоे рдЧोрд▓्рдб рдЬीрддा




 рднाрд░рдд рдФрд░ рд░ूрд╕ рдХो рдлिрдбे рдСрдирд▓ाрдЗрди рд╢рддрд░ंрдЬ рдУрд▓рдо्рдкिрдпाрдб рдоें рд░рд╡िрд╡ाрд░ рдХो рд╡िрд╡ाрджाрд╕्рдкрдж рдлाрдЗрдирд▓ рдХे рдмाрдж рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд╡िрдЬेрддा рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा। рд░ूрд╕ рдХो рд╢ुрд░ू рдоें рд╡िрдЬेрддा рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा рдЬрдм рджो рднाрд░рддीрдп рдЦिрд▓ाреЬी рдиिрд╣ाрд▓ рд╕рд░ीрди рдФрд░ рджिрд╡्рдпा рджेрд╢рдоुрдЦ рдлाрдЗрдирд▓ рдоें рдЕрдкрдиी рдмाрдЬिрдпां рд╕рдордп рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╣ाрд░ рдЧрдП рдеे рдЬрдмрдХि рдЙрдирдХा рд╕рдордп рдХा рдиुрдХрд╕ाрди рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХрдиेрдХ्рд╢рди рдЪрд▓े рдЬाрдиे рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рд╣ुрдЖ рдеा। рднाрд░рдд рдиे рд╡िрд╡ाрджाрд╕्рдкрдж рдкрд░िрдгाрдо рдХे рдмाрдж рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рдЕрдкीрд▓ рджрд░्рдЬ рдХрд░ाрдИ рдеी рдФрд░ рдХрд╣ा рдеा рдХि рдЙрдирдХे рдЦिрд▓ाреЬिрдпों рдХा рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХрдиेрдХ्рд╢рди рд╕рд░्рд╡рд░ рдлेрд▓ рд╣ो рдЬाрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЪрд▓ा рдЧрдпा рдеा। рднाрд░рдд рдХी рдЕрдкीрд▓ рдХे рдмाрдж рджोрдиों рджेрд╢ों рдХो рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд╡िрдЬेрддा рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा। рднाрд░рдд рдХी  рдЗрд╕ рдЦाрд╕ рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рдкрд░ рджेрд╢ рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдиे рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЯीрдо рдХो рдмрдзाрдИ рджी рд╣ै।

рдлाрдЗрдирд▓ рдоें рдЙрд╕ рд╡рдХ्рдд рдЕрдЬीрдмोрдЧрд░ीрдм рд╕्рдеिрддि рд╣ो рдЧрдИ рдЬрдм рднाрд░рддीрдп рдЯीрдо рдХे рд╕рджрд╕्рдп рдиिрд╣ाрд▓ рд╕рд░ीрди рдФрд░ рджिрд╡्рдпा рджेрд╢рдоुрдЦ рдХा рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХрдиेрдХ्рд╢рди рдЪрд▓ा рдЧрдпा। рдЪेрд╕ рдУрд▓िंрдкिрдпाрдб рдХे рдлाрдЗрдирд▓ рдоें рджूрд╕рд░े рд░ाрдЙंрдб рдоें рдРрд╕ा рд╣ुрдЖ рдЬिрд╕рдХे рдмाрдж рднाрд░рдд рдиे рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рдЕрдкीрд▓ рдХी।

рдлिрдбे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдЖрд░्рдХेрдбी рдб्рд╡ोрд░рдХोрд╡िрдЪ рдиे рдмाрдж рдоें рджोрдиों рдЯीрдоों рдХो рд╣ी рдЧोрд▓्рдб рдоेрдбрд▓ рджेрдиे рдХा рдлैрд╕рд▓ा рдХिрдпा। рдЪेрд╕ рдУрд▓िंрдкिрдпाрдб рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рднाрд░рдд рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдЪैंрдкिрдпрди рдмрдиा рд╣ै। рд░ूрд╕ рдиे рдЗрд╕े 24 рдмाрд░ (18 рдмाрд░ рд╕ोрд╡िрдпрдд рд╕ंрдШ) рдЬीрддा рд╣ै।

рдлाрдЗрдирд▓ рдХा рдкрд╣рд▓ा рджौрд░ 3-3 рд╕े рдмрд░ाрдмрд░ рд░рд╣ा рдеा। рдкрд╣рд▓ी рдЫрд╣ рдмाрдЬिрдпां рдмрд░ाрдмрд░ी рдкрд░ рдЫूрдЯी рдеी। рд░ूрд╕ рдиे рджूрд╕рд░ा рджौрд░ 4.5-1.5 рд╕े рдЬीрддा। рдЙрд╕рдХी рддрд░рдл рд╕े рдЖंрдж्рд░ेрдИ рдПрд╕्рдкिंрдХो рдиे рд╕рд░ीрди рдХो рдЬрдмрдХि рдкोрд▓िрдиा рд╢ुрд╡ाрд▓ोрд╡ा рдиे рджेрд╢рдоुрдЦ рдкрд░ рдЬीрдд рджрд░्рдЬ рдХी। рдЗрд╕рд╕े рд╡िрд╡ाрдж рд╣ो рдЧрдпा рдХ्рдпोंрдХि рднाрд░рддीрдпों рдиे рджाрд╡ा рдХिрдпा рдЦрд░ाрдм рдХрдиेрдХ्рд╢рди рдХे рдХाрд░рдг рдЙрди्рд╣ें рд╣ाрд░ рдоिрд▓ी। рджूрд╕рд░े рджौрд░ рдоें рдкी рд╣рд░िрдХृрд╖्рдгा рдХा рд╕्рдеाрди рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рдЖрдиंрдж рдиे рдЗрдпाрди рдиेрдкोрдоिрдиिрдпाрдд्рдЪी рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдб्рд░ा рдЦेрд▓ा рдЬрдмрдХि рдХрдк्рддाрди рд╡िрджिрдд рдЧुрдЬрд░ाрддी рдиे рджाрдиिрд▓ рджुрдмोрд╡ рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдЕंрдХ рдмांрдЯे। рд╡िрд╢्рд╡ рд░ैंрдкिрдб рдЪैंрдкिрдпрди рдХोрдиेрд░ू рд╣ंрдкी рдиे рдЕрд▓ेрдХ्рд╕ांрдж्рд░ा рдЧोрд░рдпाрдЪрдХिрдиा рдХो рд╣рд░ाрдпा рдЬрдмрдХि рдбी рд╣рд░िрдХा рдиे рдЕрд▓ेрдХ्рд╕ांрдж्рд░ा рдХोрд╕्рддेрдиिрдпुрдХ рдХे рд╕ाрде рдмाрдЬी рдб्рд░ा рдЦेрд▓ी। рдкрд╣рд▓े рджौрд░ рдоें рдЧुрдЬрд░ाрддी рдиे рдиेрдкोрдоिрдиिрдпाрдд्рдЪी рд╕े рдб्рд░ा рдЦेрд▓ा рдЬрдмрдХि рд╣рд░िрдХृрд╖्рдгा рдФрд░ рд╡्рд▓ाрджीрдоीрд░ рдЖрд░्рдоेрддीрд╡ рдиे рднी рдЕंрдХ рдмांрдЯे। рдЕрди्рдп рдоैрдЪों рдоें рд╣ंрдкी рдФрд░ рд╣рд░िрдХा рдиे рдХ्рд░рдорд╢: рд▓ैрдЧрдиो рдФрд░ рдХोрд╕्рддेрдиिрдпुрдХ рдХे рд╕ाрде рдб्рд░ा рдЦेрд▓ा рдЬрдмрдХि рдЖрд░ рдк्рд░ाрдЧрдирдиंрджा рдФрд░ рджेрд╢рдоुрдЦ рднी рдЕрдкрдиे рдк्рд░рддिрдж्рд╡ंрдж्рд╡िрдпों рдХो рдмрд░ाрдмрд░ी рдкрд░ рд░ोрдХрдиे рдоें рд╕рдлрд▓ рд░рд╣े। рд╣ंрдкी рдиे рдЬीрдд рдкрд░ рдХрд╣ा, ‘‘рдпрд╣ рдеोрдб़ा рдЕрдЬीрдм рд░рд╣ा рдХि рд╣рдоें рд╕рд░्рд╡рд░ рдХी рдиाрдХाрдоी рдХे рдХाрд░рдг рд╣ाрд░ рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рдиा рдкрдб़ा рддрдеा рд╣рдоाрд░ी рдЕрдкीрд▓ рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХी рдЧрдпी। рдоैं рдпрд╣ी рдХрд╣ рд╕рдХрддी рд╣ूं рдХि рд╣рдордиे рдЖрдЦिрд░ рддрдХ рд╣ाрд░ рдирд╣ीं рдоाрдиी।’’

рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЦिрд▓ाрдб़ी рд▓рдЧाрддाрд░ рдмрдв़ рд░рд╣े рд╣ैं рдФрд░ рд▓рдЧाрддाрд░ рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рддрд░ рдкрд░ рднी рдЕрдЪ्рдЫा рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं। рд╢рддрд░ंрдЬ рдХी рджुрдиिрдпा рдХे рдХрдИ рд╢ीрд░्рд╖ рд░ैंрдХिंрдЧ рдХे рдЦिрд▓ाрдб़ी рднाрд░рддीрдп рд╣ैं। рд╢рддрд░ंрдЬ рднाрд░рдд рдХे рд╕рдмрд╕े рдкुрд░ाрдиे рдЦेрд▓ों рдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ै рдФрд░ рднाрд░рддीрдп рд▓ोрдЧों рдж्рд╡ाрд░ा рдХाрдлी рд╡्рдпाрдкрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЦेрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЦेрд▓ рдиे рдЕрдкрдиी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХे рдмाрдж рд╕े рднाрд░рдд рдоें рдмрд╣ुрдд рд▓ोрдХрдк्рд░िрдпрддा рдЕрд░्рдЬिрдд рдХी рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рдХी рд▓ोрдХрдк्рд░िрдпрддा рджिрди-рдк्рд░рддिрджिрди рдмрдв़ рд░рд╣ी рд╣ै।

рднाрд░рдд рдиे рдЕрдм рддрдХ рдХрдИ рдк्рд░рддिрднाрд╡ाрди рд╢рддрд░ंрдЬ рдЦिрд▓ाрдб़िрдпों рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рдХिрдпा рд╣ै рдФрд░ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЦिрд▓ाрдб़ी рдкрд╣рд▓े рд╣ी рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЦुрдж рдХो рд╕ाрдмिрдд рдХрд░ рдЪुрдХे рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрдИ рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдФрд░ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЯूрд░्рдиाрдоेंрдЯ рдоें рдЕрд╕ाрдзाрд░рдг рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХिрдпा рдФрд░ рд╢рддрд░ंрдЬ рдмोрд░्рдб рдоें рдЕрдкрдиे рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдХौрд╢рд▓ рдХा рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХिрдпा।

рд╡िрд╢्рд╡рдиाрдерди рдЖрдиंрдж
рд╡िрд╢्рд╡рдиाрдерди рдЖрдиंрдж рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рдФрд░ рдкूрд░्рд╡ рд╡िрд╢्рд╡ рд╢рддрд░ंрдЬ рдЪैंрдкिрдпрди рд╣ैं। 1988 рдоें рд╡िрд╢्рд╡рдиाрдерди рдЖрдиंрдж рднाрд░рдд рдХे рдкрд╣рд▓े рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рдмрдиे। рдЙрди्рд╣ोंрдиे 2000 рд╕े 2002 рддрдХ FIDE рд╡рд░्рд▓्рдб рдЪेрд╕ рдЪैंрдкिрдпрдирд╢िрдк рдЖрдпोрдЬिрдд рдХी। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рднाрд░рдд рдоें рд╢рддрд░ंрдЬ рдХे рдкूрд░े рдкрд░िрджृрд╢्рдп рдХो рдмрджрд▓рдиे рдоें рдпोрдЧрджाрди рджिрдпा рд╣ै। рдЖрдиंрдж рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рд╡िрд╢्рд╡ рд╢рддрд░ंрдЬ рдЪैंрдкिрдпрди рд╣ैं рдФрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╢рддрд░ंрдЬ рдХे рддीрдиों рдк्рд░ाрд░ूрдкों рдоें рд╡िрд╢्рд╡ рдЪैрдо्рдкिрдпрдирд╢िрдк рдЬीрддрдХрд░ рднाрд░рдд рдХा рдмрд╣ुрдд рдЧौрд░рд╡ рдмрдв़ाрдпा рд╣ै। рджुрдиिрдпा рдХे рдХिрд╕ी рднी рд╢рддрд░ंрдЬ рдЦिрд▓ाрдб़ी рдиे рдЕрдм рддрдХ рдпрд╣ рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рд╣ाрд╕िрд▓ рдирд╣ीं рдХी рд╣ै।

рджिрдм्рдпेंрджु рдмрд░ुрдЖ
рджिрдм्рдпेंрджु рдмрд░ुрдЖ рдХा рдЬрди्рдо 27 рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░, 1966 рдХो рд╣ुрдЖ рдеा। рд╡рд╣ рднाрд░рдд рдХे рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдХोрд▓рдХाрддा рд╢рд╣рд░ рдХे рдПрдХ рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рд╣ैं।

рдк्рд░рд╡ीрдг рдорд╣ाрджेрд╡ рдеिрдкрд╕े
рдк्рд░рд╡ीрдг рдорд╣ाрджेрд╡ рдеिрдк्рд╕े рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे 1982, 1984, 1985, 1989, 1992, 1993 рдФрд░ 1994 рдоें рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЪैंрдкिрдпрдирд╢िрдк рдЬीрддी рдФрд░ 1982, 1984, 1988, 1992, 1994, 1998 рдФрд░ 2002 рдХे рд╢рддрд░ंрдЬ рдУрд▓ंрдкिрдпाрдб рдоें рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдП рдЦेрд▓ा।

рдХृрд╖्рдгрди рд╢рд╢िрдХिрд░рдг
рдХृрд╖्рдгрди рд╢рд╢िрдХिрд░рдг рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рд╣ैं। рд╡рд╣ рд╡िрд╢्рд╡ рд╢рддрд░ंрдЬ рдЪैрдо्рдкिрдпрдирд╢िрдк 2013 рдоें рд╡िрд╢्рд╡рдиाрдерди рдЖрдиंрдж рдХे рд╕ेрдХंрдб рдоें рд╕े рдПрдХ рдеा।

рдкेंрдЯрд▓ рд╣рд░िрдХृрд╖्рдг
рдкी рд╣рд░िрдХृрд╖्рдгा рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдЧुंрдЯूрд░ рдЬिрд▓े рдХे рдПрдХ рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рд╣ैं। рд╡рд╣ 12 рд╕िрддंрдмрд░, 2001 рдХो рднाрд░рдд рдХे рд╕рдмрд╕े рдХрдо рдЙрдо्рд░ рдХे рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рдмрдиे, рдЬो рдЕрдм рдкрд░िрдоाрд░्рдЬрди рдиेрдЧी рдХे рдкाрд╕ рд╣ै। рд╡рд╣ 2001 рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдоंрдбрд▓ рдЪैंрдкिрдпрди, 2004 рдоें рд╡िрд╢्рд╡ рдЬूрдиिрдпрд░ рдЪैंрдкिрдпрди рдФрд░ 2011 рдоें рдПрд╢िрдпाрдИ рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдЪैंрдкिрдпрди рдеे।

рдЕрднिрдЬीрдд рдХुंрдЯे
рдЕрднिрдЬीрдд рдХुंрдЯे рдкुрдгे рдХे рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЪैрдо्рдкिрдпрдирд╢िрдк рдоें рдХрдИ рдмाрд░ рднाрдЧ рд▓िрдпा рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рджो рд╕्рд╡рд░्рдг рдкрджрдХ (1997, 2000) рдФрд░ рдЪाрд░ рдХांрд╕्рдп рдкрджрдХ (1999, 2001, 2003, 2005) рдЬीрддे рд╣ैं।

рд╣рдо्рдкी рдХोрдиेрд░ू
рд╣рдо्рдкी рдХोрдиेрд░ू рд╡िрдЬрдпрд╡ाрдб़ा рд╕े рд╣ै। рд╡рд╣ рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рд╣ैं। рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2007 рдоें, рд╡рд╣ 266 рдПрд▓ो рд░ेрдЯिंрдЧ рдоाрд░्рдХ рдкाрд░ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рджूрд╕рд░ी рдорд╣िрд▓ा рдЦिрд▓ाрдб़ी рдмрдиीं, рдЬिрди्рд╣ें 2606 рд░ेрдЯिंрдЧ рджी рдЧрдИ।

рд╕ंрджीрдкрди рдЪंрджा
рд╕ंрджीрдкрди рдЪंрджा рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓ рдХे рдХोрд▓рдХाрддा рд╢рд╣рд░ рдХा рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓ा рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рд╣ै। рд╕ंрджीрдкрди 2003 рдоें рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рдмрдиे। рдЙрди्рд╣ोंрдиे 2004, 2006 рдФрд░ 2008 рдХे рд╢рддрд░ंрдЬ рдУрд▓ंрдкिрдпाрдб рдоें рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдП рдЦेрд▓ा।

рд╕ूрд░्рдп рд╢ेрдЦрд░ рдЧांрдЧुрд▓ी
рд╕ूрд░्рдп рд╢ेрдЦрд░ рдЧांрдЧुрд▓ी рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░, 2009 рдПрд╢िрдпाрдИ рдЪैंрдкिрдпрди рдФрд░ рдЫрд╣ рдмाрд░ рднाрд░рддीрдп рдЪैंрдкिрдпрди рд╣ैं।

рд░ाрдордЪंрдж्рд░рди рд░рдоेрд╢
рд░ाрдордЪंрдж्рд░рди рд░рдоेрд╢ рдЪेрди्рдирдИ рдХे рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рд╣ैं рдЬिрди्рд╣ोंрдиे 2002 рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЪैрдо्рдкिрдпрдирд╢िрдк рдФрд░ 2007 рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдоंрдбрд▓ рдЪैрдо्рдкिрдпрдирд╢िрдк рдЬीрддी рдеी।

рдоाрдЧेрд╢ рдЪंрдж्рд░рди рдкंрдЪрдиाрдерди
рдоाрдЧेрд╢ рдЪंрдж्рд░рди рдкंрдЪрдиाрдерди рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рд╣ैं। 2003 рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा рдоें рдПрд╢िрдпाрдИ рдЬूрдиिрдпрд░ рдЪैрдо्рдкिрдпрдирд╢िрдк рдЬीрддी।

рдмрд╕्рдХрд░рди рдЖрджिрдмрди
рдмрд╕्рдХрд░рди рдЖрджिрдмрди рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рд╣ैं। рд╡рд╣ 2008 рдХे рд╡िрд╢्рд╡ рдЕंрдбрд░ -16 рдЪैंрдкिрдпрди рдФрд░ 2009 рдХे рднाрд░рддीрдп рдЪैंрдкिрдпрди рдеे।

рд╕ेрдеुрд░рдорди рдкрдиाрдпрдк्рдкрди рд╕ेрдеुрд░рдорди
рд╕ेрдеुрд░рдорди рдкрдиाрдпрдк्рдкрди рд╕ेрдеुрд░рдорди рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЧ्рд░ैंрдбрдоाрд╕्рдЯрд░ рдЦिрддाрдм рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рддीрди рдоाрдирджंрдбों рдХो рд╕ाрдЭा рджूрд╕рд░े рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдФрд░ 2009 рдоें рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी рдоें рдкाрд░्рд╢्рд╡рдиाрде рдУрдкрди рдоें 8/10 рдЕंрдХों рдХे рд╕ाрде рддीрд╕рд░ा рд╕्рдеाрди рдФрд░ 2010 рдоें рдкेрд░िрд╕ рдЗंрдЯрд░рдиेрд╢рдирд▓ рдЪैंрдкिрдпрдирд╢िрдк рдоें 6.5 / 9 рдЕंрдХ рд╣ाрд╕िрд▓ рдХिрдП рдФрд░ рдЬीрдд рд╣ाрд╕िрд▓ рдХी। рдЙрд╕ी рд╡рд░्рд╖ 7/9 рдХे рд╕ाрде рд▓ेрдЧ्рдиिрдХा рдоें рд╡ोрдЗрд╡ोрдбा рдХрдк।

рдЧीрддा рдиाрд░ाрдпрдгрди рдЧोрдкाрд▓
рдЧीрддा рдиाрд░ाрдпрдгрди рдЧोрдкाрд▓ рдХोрдЪ्рдЪि, рдХेрд░рд▓ рд╕े рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЧ्рд░ैंрдб рдоाрд╕्рдЯрд░ рд╣ैं। рдЙрдирдХे рдкिрддा рдиे рдЙрди्рд╣ें 10 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рд╢рддрд░ंрдЬ рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी।

рдоुрд╕ुрдиूрд░ी рд▓рд▓िрдд рдмाрдмू
рдоुрд╕ुрдиूрд░ी рд▓рд▓िрдд рдмाрдмू рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдХृрд╖्рдгा рдЬिрд▓े рд╕े рд╣ैं। рд╡рд╣ рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЦिрд▓ाрдб़ी рд╣ैं। рд╣ेрд╕्рдЯिंрдЧ्рд╕ рд▓ंрджрди 2012 рдоें, рдЙрди्рд╣ें рдЧ्рд░ैंрдб рдоाрд╕्рдЯрд░ рдХे рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рдЦिрддाрдм рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा।

рдЕрди्рдп рднाрд░рддीрдп рд╢рддрд░ंрдЬ рдЦिрд▓ाрдб़ी
рдиीрд▓ोрдд्рдкрд▓ рджाрд╕, рдиिрд╢ा рдоोрд╣рддा, рдЕрднिрдЬीрдд рдЧुрдк्рддा, рдИрд╢ा рдХрд░рд╡рдб़े, рд░ोрд╣िрдгी рдЦрдбिрд▓рдХрд░, рдиाрджिрдЧ рдХृрддिрдХा, рдоोрд╣рд╕ुंрджрд░ рдмрдирд░्рдЬी, рдЕрдорди рд╢рд░्рдоा, рд╡िрджिрдд рд╕ंрддोрд╖ рдЧुрдЬрд░ाрддी, рдЕрдХ्рд╖рдпрд░ाрдЬ рдХोрд░े, рдж्рд░ोрдгрд╡рд▓्рд▓ी рд╣рд░िрдХा, рджीрдк рд╕ेрдирдЧुрдк्рддा, рд╢्рд░ीрд░ाрдо рдЭा, рд╕ुрдм्рд░рдордг्рдпрдо, рд╕ुрдм्рд░рдордг्рдпрдо рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдкрд╣рдЪाрди рдФрд░ рдк्рд░рддिрд╖्рдаा рдЕрд░्рдЬिрдд рдХी।