Pages

Friday, April 30, 2021

Class - 4 Maths - Summer Vacation Holiday Homework

 




Class - 4 MATHS Summer Vacation Holiday Homework

 1. Learn tables from 2-20

 2.Practice 8 sums of (addition, subtraction, multiplication, & division: (2 each) in a thin note book.

 3. Revise ch- 1 & 2 from book and notebook for periodic test -1

4. Draw following objects with given measurements :-

Pencil - 9 cm, Table - 14 cm, Comb - 7 cm,  Brick - 12 cm

 4. Make a clock.

เค•เค•्เคทा - 5 เคนिंเคฆी - เค—्เคฐीเคท्เคฎाเคตเค•ाเคถ เค—ृเคนเค•ाเคฐ्เคฏ

 


เคนिเคจ्เคฆी

  1. เค…เคชเคจे เคช्เคฐिเคฏ เคค्เคฏोเคนाเคฐ เค•े เคตिเคทเคฏ เคฎे เคฆเคธ เคตाเค•्เคฏ เคฒिเค–ो I 

  2. เค•ोเคˆ เคฆเคธ เคœाเคคिเคตाเคšเค• เคธंเคœ्เคžा เคถเคฌ्เคฆ เคฒिเค–เค•เคฐ เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค•े เคฒिเค เคฆो เคต्เคฏเค•्เคคिเคตाเคšเค• เคธंเคœ्เคžा เคฒिเค–ो

  3. เคเค• เคธे เคธौ เคคเค• เคนिंเคฆी เคถเคฌ्เคฆो เคฎे เค—िเคจเคคी เคฒिเค–ो เค”เคฐ เคฏाเคฆ เค•เคฐो I 

  4. เคชเค िเคค เค”เคฐ เค…เคชเค िเคค เค—เคฆ्เคฏांเคถ เค•ा เค…เคญ्เคฏाเคธ เค•เคฐो I 

  5. เคชाเค  เคเค• เคธे เคชाเค  เคคीเคจ เคคเค• เค•เคฐเคตाเคฏा เค—เคฏा เคธเคญी เค•ाเคฐ्เคฏ เคฏाเคฆ เค•เคฐो I 

  6. เค•ोเคˆ เคเค• เค–िเคฒौเคจा เคฌเคจाเค“ I

7.เคช्เคฐเคคिเคฆिเคจ เคนिเคจ्เคฆी เค•ा เคธเคฎाเคšाเคฐ เคชเคค्เคฐ เคชเฅें|



Summer Vacation Holiday Homework for Primary Classes



 Class 1

English

Hindi

EVS

Maths


Class 2

English

Hindi

EVS

Maths


Class 3

English

Hindi

EVS

Maths


Class 4

English

Hindi

EVS

Maths


Class 5

English

Hindi

EVS

Maths



Class 3 - Maths - Summer Vacation Holiday Homework

 


Summer Vacation Holiday Homework Class - 3 - Maths

  1. Prepare a table chart- 1 to 20.
  2. Make a different view of any 4 objects (Top, Front, Side view)
  3. Make cutouts of Geometrical shapes (Square, Rectangle, Square, Triangle, Circle).
  4. Make a Geo-board.
  5. Make a place value chart or model upto 1000.


Class 5 - Hindi - เค•เค•्เคทा 5 - เคนिंเคฆी - เคชाเค  - 2 - เคซเคธเคฒों เค•ा เคค्เคฏोंเคนाเคฐ - เคช्เคฐเคถ्เคจ เค‰เคค्เคคเคฐ


 



NCERT Solutions for Class 5 Hindi Fasalon ka Tyohar

เคฐिเคฎเคिเคฎ เคชाเค -2. เฅžเคธเคฒो เค•ा เคค्เคฏोเคนाเคฐ
เคฎौเคธเคฎ เค•ा เค…ंเคฆाเคœ
เคช्เคฐเคถ्เคจ 1.“เค–िเคšเฅœी เคฎें เค…เค‡เคธเคจ เคœाเฅœा เคนเคฎ เคชเคนिเคฒे เค•เคฌ्เคฌो เคจ เคฆेเค–เคจी|”เคฏเคนाँ เคคुเคฎ ‘เค–िเคšเฅœी’ เคธे เค•्เคฏा เคฎเคคเคฒเคฌ เคจिเค•ाเคฒ เคฐเคนी เคนो?

เค‰เคค्เคคเคฐ-เคฏเคนाँ เค–िเคšเฅœी เคธे เคฎเคคเคฒเคฌ เคฎเค•เคฐ-เคธंเค•्เคฐांเคคि เคธे เคนै|

เคช्เคฐเคถ्เคจ 2.เค•्เคฏा เค•เคญी เคเคธा เคนो เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เคธूเคฐเคœ เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคนी เคจ เคจिเค•เคฒे?
เค…เค—เคฐ เคเคธा เคนो เคคो …………… เค…เคชเคจे เคธाเคฅिเคฏों เค•े เคธाเคฅ เคฌाเคคเคšीเคค เค•เคฐเค•े เคฒिเค–ो|

เค‰เคค्เคคเคฐ-เค…เค—เคฐ เคธूเคฐเคœ เคจ เคจिเค•เคฒे เคคो เคšाเคฐो เค“เคฐ เค…ँเคงेเคฐा เคฐเคนेเค—ा เค”เคฐ เค ंเคก เคญी เค…เคงिเค• เคนो เคœाเคเค—ी|

เคช्เคฐเคถ्เคจ 3.เคฌाเคนเคฐ เคฆेเค–เคจे เคธे เคธเคฎเคฏ เค•ा เค…ंเคฆाเคœा เค•्เคฏों เคจเคนीं เคนो เคชा เคฐเคนा เคฅा?เคœिเคจเค•े เคชाเคธ เค˜เฅœी เคจเคนीं เคนोเคคी เคตे เคธเคฎเคฏ เค•ा เค…เคจुเคฎाเคจ เค•िเคธ เคคเคฐเคน เคธे เคฒเค—เคคे เคนै?
เค‰เคค्เคคเคฐ-
เคฌाเคนเคฐ เคธूเคฐเคœ เคจเคนीं เคจिเค•เคฒा เคฅा, เค‡เคธเคฒिเค เคธเคฎเคฏ เค•ा เค…ंเคฆाเคœा เคจเคนीं เคนो เคชा เคฐเคนा เคฅा| เคœिเคธเค•े เคชाเคธ เค˜เฅœी เคจเคนीं เคนोเคคी, เคตे เคธเคฎเคฏ เค•ा เค…เคจुเคฎाเคจ เคธूเคฐเคœ เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ เคฒเค—ाเคคे เคนै|


NCERT Solutions for Class 5 Hindi Fasalon ka Tyohar

เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคœुเคฌाเคจ
เคช्เคฐเคถ्เคจ-(เค•) “เค†เคœ เคˆ เคฒोเค— เค•े เค‰เค े เค•े เคจเคˆเค–े เค•ा?”

เค‰เคค्เคคเคฐ- เค†เคœ เคฏे เคฒोเค— เค•्เคฏा เค‰เค ेंเค—े เคจเคนीं?

(เค–) “เคœा เคญाเค— เค•े เคฆेเค– เค•เคฐ เค•े เคชเคค्เคคा เค†เค‡เคฒ เค•ी เคจा?”
เค‡เคจ เคตाเค•्เคฏों เค•ो เค…เคชเคจे เค˜เคฐ เค•ी เคญाเคทा เคฎें เคฒिเค–ो|

เค‰เคค्เคคเคฐ- เคœा เคญाเค—เค•เคฐ เคฆेเค– เค•ेเคฒे เค•े เคชเคค्เคคे เค†เค เค•े เคจเคนीं|


NCERT Solutions for Class 5 Hindi Fasalon ka Tyohar

เคญाเคฐเคค เคคेเคฐे เคฐंเค— เค…เคจेเค•
เคช्เคฐเคถ्เคจ 1. เคตिเคตिเคงเคคा เคนเคฎाเคฐे เคฆेเคถ เค•ी เคชเคนเคšाเคจ เคนै| เคซเคธเคฒों เค•ा เคค्เคฏोเคนाเคฐ เคนเคฎाเคฐे เคฆेเคถ เค•े เคตिเคตिเคง เคฐंเค—-เคฐूเคชों เค•ा เคเค• เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคนै| เคจीเคšे เคตिเคตिเคงเคคा เค•े เค•ुเค› เค”เคฐ เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคฆिเค เค—เค เคนैं| 5 – 5 เคฌเคš्เคšों เค•ा เคธเคฎूเคน 1 – 1 เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคฒे เค”เคฐ เค‰เคธ เคชเคฐ เคœाเคจเค•ाเคฐी เค‡เค•्เค•เคŸ्เค ी เค•เคฐें| (เคœाเคจเค•ाเคฐी เคšिเคค्เคฐ, เคซोเคŸोเค—्เคฐाเคซ, เค•เคนाเคจी, เค•เคตिเคคा, เคธूเคšเคจाเคชाเคฐเค• เคธाเคฎเค—्เคฐी เค•े เคฐूเคช เคฎें เคนो เคธเค•เคคी เคนै| ) เคนเคฐ เคธเคฎूเคน เค‡เคธ เคœाเคจเค•ाเคฐी เค•ो เค•เค•्เคทा เคฎें เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐें|
 *เคญाเคทा *เค•เคชเคก़े *เคจเคฏा เคตเคฐ्เคท *เคญोเคœเคจ *เคฒोเค• เค•เคฒा *เคฒोเค• เคธंเค—ीเคค

เค‰เคค्เคคเคฐ- เคญाเคทा – เคญाเคฐเคค เคฎें เคนเคฐ เคœเค—เคน เคชเคฐ เคตिเคญिเคจ्เคจ เคญाเคทाเคं เคฌोเคฒी เคœाเคคी เคนै| เคฒेเค•िเคจ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคญाเคทा เค•े เคฐूเคช เคฎें เคธाเคฐे เคญाเคฐเคค เคฎें เคนिंเคฆी เค•ा เคนी เคช्เคฐเคฏोเค— เคนोเคคा เคนै|
เค•เคชเคก़े – เคญाเคฐเคค เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐांเคคों เคฎें เค…เคฒเค— – เค…เคฒเค— เคคเคฐเคน เค•े เค•เคชเคก़े เคชเคนเคจे เคœाเคคे เคนैं |
เคจเคฏा เคตเคฐ्เคท – เคญाเคฐเคค เค•े เค…เคฒเค— – เค…เคฒเค— เคฐाเคœ्เคฏ เคฎें เคจเคฏा เคตเคฐ्เคท เคตिเคญिเคจ्เคจ เคคเคฐเคน เคธे เคฎเคจाเคฏा เคœाเคคा เคนै |
เคญोเคœเคจ – เคฆेเคถ เค•े เค…เคฒเค— – เค…เคฒเค— เคฐाเคœ्เคฏ เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เคคเคฐเคน เค•े เคญोเคœเคจ เคฎिเคฒเคคे เคนैं |
เคฒोเค• เค•เคฒा – เคญाเคฐเคค เค•ो เค…เคฒเค— เค…เคฒเค— เคฐाเคœ्เคฏ เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เค•เคฒाเคं เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคนै, เคœो เคญाเคฐเคค เค•ी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•ो เคฌเคจाเค เคนुเค เคนैं|
เคฒोเค• เคธंเค—ीเคค – เคญाเคฐเคค เคฎें เคธเคญी เคฐाเคœ्เคฏ เค•े เค…เคฒเค— – เค…เคฒเค— เคฒोเค•เคธंเค—ीเคค เคนै | เค›ाเคค्เคฐ เคธ्เคตเคฏं เค•เค•्เคทा เคฎें เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐें|

เคช्เคฐเคถ्เคจ 2.เคคुเคฎ्เคนें เค•ौเคจ-เคธा เคค्เคฏोเคนाเคฐ เคธเคฌเคธे เค…เคš्เค›ा เคฒเค—เคคा เคนै เค”เคฐ เค•्เคฏों? เค‡เคธ เคฆिเคจ เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคฆिเคจเคšเคฐ्เคฏा เค•्เคฏा เคนोเคคी เคนै?

เค‰เคค्เคคเคฐ-เคนเคฎें เคนोเคฒी เค•ा เคค्เคฏोเคนाเคฐ เคธเคฌเคธे เค…เคš्เค›ा เคฒเค—เคคा เคนै เค•्เคฏोंเค•ि, เค‡เคธ เคฆिเคจ เคšाเคฐों เค“เคฐ เคฐंเค— เคนी เคฐंเค— เคฆेเค–เคจे เค•ो เคฎिเคฒเคคे เคนैं|
เค‡เคธ เคฆिเคจ เคนเคฎ เคธुเคฌเคน เคธे เคนी เคœोเคถ เคคเคฅा เค‰เคค्เคธाเคน เคธे เคญเคฐे เคฐเคนเคคे เคนैं| เค—ुเคœिเคฏा เค‡เคธ เคค्เคฏौเคนाเคฐ เค•ी เคฎुเค–्เคฏ เคฎिเค ाเคˆ เคนै| เคœो เคฒोเค— เคฌเคก़े เค†เคจंเคฆ เคธे เค–ाเคคे เคนैं|


NCERT Solutions for Class 5 Hindi Fasalon ka Tyohar

เค…เคจ्เคจ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें
เคช्เคฐเคถ्เคจ-(เค•) เคซเคธเคฒ เค•े เคค्เคฏोเคนाเคฐ เค•ा ‘เคคिเคฒ’ เค•ा เคฌเคนुเคค เคฎเคนเคค्เคต เคนोเคคा เคนै| เคคिเคฒ เค•ा เค•िเคจ – เค•िเคจ เคฐूเคชों เคฎें เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै? เคชเคคा เค•เคฐो?

เค‰เคค्เคคเคฐ- เคคिเคฒ เคธे เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคชเค•เคตाเคจ เคคเคฅा เคฎिเค ाเคˆเคฏां เคฌเคจाเคˆ เคœाเคคी เคนै| เค‡เคธเคธे เคคेเคฒ เคญी เคฌเคจเคคा เคนै|

(เค–) เคคुเคฎ เคœाเคจเคคी เคนो เค•ि เคคिเคฒ เคธे เคคेเคฒ เคฌเคจเคคा เคนै? เค”เคฐ เค•िเคจ เคšीเคœों เคธे เคคेเคฒ เคฌเคจเคคा เคนै เค”เคฐ เค•ैเคธे? เคนो เคธเค•े เคคो เคคेเคฒ เค•ी เคฆुเค•ाเคจ เคฎें เคœाเค•เคฐ เคชूเค›ो|

เค‰เคค्เคคเคฐ- เคคिเคฒ เค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เคจाเคฐिเคฏเคฒ, เคธเคฐเคธों, เค†ंเคตเคฒा, เคฎूंเค—เคซเคฒी, เคฌाเคฆाเคฎ เค”เคฐ เคซूเคฒों เคธे เคคेเคฒ เคฌเคจเคคा เคนै| เคฏเคน เคคेเคฒ เคฎเคถीเคจों เคฆ्เคตाเคฐा เคจिเค•ाเคฒा เคœाเคคा เคนै|


NCERT Solutions for Class 5 Hindi Fasalon ka Tyohar

เค•िเคธाเคจ เค”เคฐ เคšीเคœों เค•ा เคธเฅžเคฐ
เค•िเคธाเคจ เค”เคฐ เค–ेเคคी เคนเคฎเคฎें เคธे เคฌเคนुเคค เคธे เคฒोเค—ों เค•ी เคœाเคจी – เคชเคนเคšाเคจी เคฆुเคจिเคฏा เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคนै เคจเคนीं เคนै | เคตिเคถेเคท เคฐुเคช เคธे เคถเคนเคฐ เค•े เคœ्เคฏाเคฆाเคคเคฐ เคฒोเค—ों เค•ो เคฏा เค…เคนเคธाเคธ เคจเคนीं เคนै เค•ि เคนเคฎाเคฐी เคœिंเคฆเค—ी เค•िเคธ เคนเคฆ เคคเค• เค‡เคธเคธे เคœुเคก़ी เคนुเคˆ เคนै| เคฆेเคถ เค•े เค•เคˆ เคนिเคธ्เคธों เคฎें เค†เคœ เค•िเคธाเคจों เค•ो เคœिंเคฆा เคฐเคนเคจे เค•े เคฒिเค เคฌเคนुเคค เคฎेเคนเคจเคค เค”เคฐ เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•เคฐเคจा เคชเคก़ เคฐเคนा เคนै| เค…เค—เคฐ เคฏเคน เคœाเคจเคจे เค•ी เค•ोเคถिเคถ เค•เคฐें เค•ि เคนเคฎ เคฆिเคจ เคญเคฐ เคœो เคšीเคœ เค–ाเคคे เคนैं เคตเคน เค•เคนां เคธे เค†เคคी เคนै เคคो- เค•िเคธाเคจों เค•ी เคนเคฎाเคฐी เคœिंเคฆเค—ी เคฎें เคญूเคฎिเค•ा เค•ो เคนเคฎ เคธเคฎเค เคชाเคंเค—े| เค†เคฒू เค•ी เคชเค•ौเคก़ी, เคฌเคฐ्เคซी เค”เคฐ เค†เค‡เคธเค•्เคฐीเคฎ เค‡เคจ เคคीเคจ เคšीเคœों เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคจीเคšे เคฆिเค เค—เค เคฌिंเคฆुเค“ं เค•ो เคง्เคฏाเคจ เคฎें เคฐเค–เคคे เคนुเค เคœाเคจเค•ाเคฐी เค‡เค•เคŸ्เค ी เค•เคฐो เค”เคฐ ‘เคฎेเคฐी เค•เคนाเคจी’ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคšीเคœ เค‰เคธे เคฒिเค–ो|

เค•िเคจ เคšीเคœों เคธे เคฌเคจเคคी เคนै|
เค‡เคจ เคšीเคœों เค•ा เคœเคจ्เคฎ เค•เคนां เคนोเคคा เคนै?
เคนเคฎ เคคเค• เคชเคนुंเคšเคจे เค•ा เค‰เคจเค•ा เคธเคซเคฐ เค•्เคฏा เคนै?
เค•िเคจ – เค•िเคจ เคนाเคฅों เคธे เคนोเค•เคฐ เคนเคฎ เคคเค• เคชเคนुंเคšเคคी เคนै?
เคนเคฎ เค‡เคธ เคชूเคฐे เคธเคซเคฐ เคฎें เค•िเคจ เคฒोเค—ों เค•ी เค•िเคคเคจी เคฎेเคนเคจเคค เคฒเค—เคคी เคนै?
เค‡เคจ เคฒोเค—ों เคฎें เคธे เค•िเคธเค•ो เค•िเคคเคจा เคฎुเคจाเคซा เคฎिเคฒเคคा เคนै?
เค… เค—เคฒे เคตเคฐ्เคท เค•เค•्เคทा 6 เคฎें เคธाเคฎाเคœिเค• เคเคตं เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคตिเคทเคฏ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคชเคข़ोเค—ी เคคो เค‰เคชाเคฏ เค•े เคธเคซเคฐ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคฒोเค—ों เค•ी เคฆिเคจเคšเคฐ्เคฏा เคชเคคा เค•เคฐเคจे เค•ा เคฎौเค•ा เคญी เคฎिเคฒेเค—ा|

เค‰เคค्เคคเคฐ- * เค†เคฒू เค•ी เคชเค•ोเคกी เค†เคฒू เค”เคฐ เคฌेเคธเคจ เคธे เคฌเคจเคคी เคนै| เคฌเคฐ्เคซी เค–ोเคฏे เคธे เคฌเคจเคคी เคนै เคต เค†เค‡เคธเค•्เคฐीเคฎ เคฆूเคง เคธे เคฌเคจเคคी เคนै|
* เค‡เคจ เคšीเคœों เค•ा เคœเคจ्เคฎ เค•िเคธाเคจों เค•े เค˜เคฐों เคฎें เคนोเคคा เคนै|
* เคนเคฎ เคคเค• เคฏे เคšीเคœें เค•िเคธाเคจों เค•े เคฌाเคฆ เคต्เคฏाเคชाเคฐिเคฏों เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคชเคนुंเคšเคคी เคนै|
* เคฏเคน เคšीเคœें เคนเคฎ เคคเค• เค•िเคธाเคจो, เคต्เคฏाเคชाเคฐिเคฏों เคคเคฅा เคฆुเค•ाเคจเคฆाเคฐों เค•े เคนाเคฅों เคธे เคนोเค•เคฐ เคชเคนुंเคšเคคी เคนै|
* เค‡เคธ เคชूเคฐे เค•ाเคฐ्เคฏ เคฎें เค•िเคธाเคจ เคคเคฅा เคต्เคฏाเคชाเคฐिเคฏों เค•ी เคฌเคนुเคค เคฎेเคนเคจเคค เคฒเค—เคคी เคนै|
* เค‡เคจ เคฒोเค— เคฎें เคธे เค•िเคธाเคจों เค•ो เค•เคฎ เคคเคฅा เคต्เคฏाเคชाเคฐी เค•ो เค‰เคจเคธे เค•ुเค› เคœ्เคฏाเคฆा เคฎुเคจाเคซा เคฎिเคฒเคคा เคนै|


NCERT Solutions for Class 5 Hindi Fasalon ka Tyohar

เค–ाเคธ เคชเค•เคตाเคจ
เคช्เคฐเคถ्เคจ 1. ‘เค—เคฏा’ เคถเคนเคฐ เคคिเคฒเค•ुเคŸ เค•े เคฒिเค เคญी เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคนै| เคนเคฎाเคฐे เคฆेเคถ เคฎें เค›ोเคŸी – เคฌเคก़ी เคเคธी เค•เคˆ เคœเค—เคน เคนै เคœो เค…เคชเคจे เค–ाเคธ เคชเค•เคตाเคจ เค•े เคฒिเค เคฎเคถเคนूเคฐ เคนैं| เค…เคชเคจे เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เคฒोเค—ों เคธे เคชเคคा เค•เคฐें เค‰เคจเค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฌเคคाเค“|

เค‰เคค्เคคเคฐ-เคนเคฎाเคฐे เคฆेเคถ เคฎें เคฎเคฅुเคฐा เคชेเคก़े เค•े เคฒिเค, เค†เค—เคฐा เค•े เคชेเค े เค•े เคฒिเค เค”เคฐ เคนเคฐिเคฏाเคฃा เค•े เค˜ेเคตเคฐ เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคนै|


NCERT Solutions for Class 5 Hindi Fasalon ka Tyohar

เคช्เคฐเคถ्เคจ 2. เคชिเค›เคฒे เคฆो เคตเคฐ्เคทोเคฎें เคคुเคฎเคจे ‘เค•ाเคฎ เคตाเคฒे เคถเคฌ्เคฆों’ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคœाเคจा|
เค‡เคจ เคถเคฌ्เคฆों เค•ो เค•्เคฐिเคฏा เคญी เค•เคนเคคे เคนिเคฏा เค•्เคฏोเค•ि เค•्เคฐिเคฏा เค•ा เคธंเคฌเคจ्เคง เค•ोเคˆ เค•ाเคฎ ‘เค•เคฐเคจे’ เคธे เคนै| เคจीเคšे เค–िเคšเฅœी เคฌเคจाเคจे เค•ी เคตिเคงि เคฆी เค—เคˆ| เค‡เคธเคฎें เคฌीเคš-เคฌीเคš เคฎें เค•ुเค› เค•्เคฐिเคฏाเคฏे เค›ूเคŸ เค—เคˆ เคนै| เค‰เคšिเคค เค•्เคฐिเคฏा เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนुเค เค‡เคธे เคชूเคฐा เค•เคฐो|
เค›ोंเค•เคจा เคชीเคธเคจा เคชเค•ाเคจा เคงोเคจा เคชเคฐोเคธเคจाเคญूเคจเคจा เคฌंเค—ाเคฒी ‘เค–िเคšुเคฐी’ (5 เคต्เคฏเค•्เคคिเคฏों เค•े เคฒिเค)
เคธाเคฎเค—्เคฐीเคฎाเคค्เคฐा

เค…เคฆเคฐเค•20 เค—्เคฐाเคฎ
เคฒเคนเคธुเคจ 3 เคซाँเค•े
เค‡เคฒाเคฏเคšी เค•े เคฆाเคจे3 เค›ोเคŸी
เคฆाเคฒเคšीเคจी2 เคธे.เคฎी. เค•ा เคเค• เคŸुเค•เฅœा
เคชाเคจी4 เคช्เคฏाเคฒे
เคฎूँเค— เคฆाเคฒ เคช्เคฏाเคฒे
เคธเคฐเคธों เค•ा เคคेเคฒ3 เคฌเฅœे เคšเคฎ्เคฎเคš
เคคेเคœ เคชเคค्เคคे2
เคœीเคฐा เค›ोเคŸा เคšเคฎ्เคฎเคš
เคช्เคฏाเคœ เคฌाเคฐीเค• เค•เคŸा เคนुเค†1 เคฎंเคोเคฒ
เคšाเคตเคฒ เคงुเคฒे เคนुเค1 เคช्เคฏाเคฒा
เคซूเคฒ เค—ोเคญी เคฌเฅœे-เคฌเฅœे เคŸुเค•เฅœो เคฎें เค•เคŸी เคนुเคˆ 200 เค—्เคฐाเคฎ
เค†เคฒू เค›ीเคฒเค•เคฐ เคšाเคฐ-เคšाเคฐ เคŸुเค•เฅœो เคฎें เค•เคŸे เคนुเค2
เคฎเคŸเคฐ เค•े เคฆाเคจे เคช्เคฏाเคฒा
เคงเคจिเคฏा เคชिเคธा เคนुเค† 1 เคฌเฅœा เคšเคฎ्เคฎเคš
เคฒाเคฒ เคฎिเคฐ्เคš เคชिเคธी เคนुเคˆ เค›ोเคŸा เคšเคฎ्เคฎเคš
เคšीเคจी 1 เคšเคฎ्เคฎเคš
เค˜ी2 เคฌเฅœे เคšเคฎ्เคฎเคš
เคจเคฎเค• เค”เคฐ เคนเคฒ्เคฆी เค…ंเคฆाเคœ เคธे

เค‰เคค्เคคเคฐ-เคตिเคงि – เค‡เคฒाเค‡เคšी, เคฆाเคฒเคšीเคจी เค”เคฐ เคฒौंเค— เคฎें เคฅोเคก़ा – เคฅोเคก़ा เคชाเคจी (เคเค• เค›ोเคŸा เคšเคฎ्เคฎเคš) เคกाเคฒเคคे เคนुเค เคชीเคธ เคฒो| เค…เคฆเคฐเค• เค”เคฐ เคฒเคนเคธुเคจ เค•ो เค‡เค•เคŸ्เคŸा เคชीเคธเค•เคฐ เคชेเคธ्เคŸ เคฌเคจाเค“| เคฆाเคฒ เค•ो เค•เคข़ाเคˆ เคฎें เคกाเคฒो เค”เคฐ เคงीเคฎी เค†ंเคš เคชเคฐ เคธुเคจเคนเคฐी เคญूเคฐी เคนोเคจे เคคเค• เคญूเคจ เคฒो เค…เคฌ เคฆाเคฒ เคจिเค•ाเคฒเค•เคฐ เคชीเคธ เคฒो| เคคेเคฒ เค•ो เค•ुเค•เคฐ เคฎें เคกाเคฒเค•เคฐ เค—เคฐ्เคฎ เค•เคฐो| เคคेเคฒ เค—เคฐ्เคฎ เคนोเคจे เคชเคฐ เคคेเคœ เคชเคค्เคคे เค”เคฐ เคœीเคฐा เคกाเคฒो| เคœीเคฐा เคœเคฌ เคšเคŸเค•เคจे เคฒเค—े, เคคो เคช्เคฏाเคœ เคกाเคฒเค•เคฐ เคธुเคจเคนเคฐा เคญूเคฐा เคนोเคจे เคคเค• เคญुเคจो| เค…เคฌ เค…เคฆเคฐเค•-เคฒเคนเคธुเคจ เค•ा เคชेเคธ्เคŸ เคกाเคฒ เค•เคฐ เค•ुเค› เคฎिเคจเคŸ เคคเค• เคญूเคจों| เคงुเคฒी เคนुเคˆ เคฆाเคฒ, เคšाเคตเคฒ เค”เคฐ เคธเคฌ्เคœी เคกाเคฒों เค”เคฐ เค…เคš्เค›ी เคคเคฐเคน เคฎिเคฒाเค“| เค”เคฐ เคถेเคท เคชाเคจी (4 เคช्เคฏाเคฒे) เคกाเคฒ เค•เคฐ เคเค• เคฌाเคฐ เคนिเคฒाเค“| เค•ुเค•เคฐ เคฌंเคฆ เค•เคฐो| เคคेเคœ เค†ँเคš เคชเคฐ เคชूเคฐ्เคฃ เคช्เคฐेเคถเคฐ เค†เคจे เคฆो| เค…เคฌ เค†ँเคš เคคेเคœ เค•เคฐเค•े 4 เคฎिเคจเคŸ เคคเค• เคชเค•ाเค“| เคญाเคช เคจिเค•เคฒ เคœाเคจे เคชเคฐ เค•ुเค•เคฐ เค–ोเคฒो, เคฎเคธाเคฒों เค•ा เคชेเคธ्เคŸ เคฎिเคฒाเค“| เค–िเคšुเคฐी เค˜ी, เคนींเค—, เคœीเคฐा, เคธाเคฌुเคค เคฒाเคฒ เคฎिเคฐ्เคš เคธे เค›ौเค• เค•เคฐ เคชเคฐोเคธो|

Class - 4 Hindi - เค•เค•्เคทा - 4 เคนिंเคฆी - เคชाเค  - 3 เค•िเคฐเคฎिเคš เค•ी เค—ेंเคฆ - เคช्เคฐเคถ्เคจ เค‰เคค्เคคเคฐ

 



NCERT Solutions for Class 4 Hindi Chapter 3 เคชाเค ्เคฏเคชुเคธ्เคคเค• เคธे

เค•เคนाเคจी เค•ी เคฌाเคค
(เค•) เคฆिเคจेเคถ เค•ी เคฎाँ เคฎเคถीเคจ เคšเคฒाเคคे-เคšเคฒाเคคे เคฌोเคฒीं, “เคฌेเคŸा, เค•เคนाँ เคœा เคฐเคนे เคนो?”

  • เคฆिเคจेเคถ เค•ी เคฎाँ เค•ौเคจ-เคธी เคฎเคถीเคจ เคšเคฒा เคฐเคนी เคนोंเค—ी?
  • เคคुเคฎเคจे เค‡เคธ เคฎเคถीเคจ เค•ो เค•เคนाँ-เค•เคนाँ เคฆेเค–ा เคนै।

เค‰เคค्เคคเคฐ:

  • เคฆिเคจेเคถ เค•ी เคฎाँ เคธिเคฒाเคˆ เคตाเคฒी เคฎเคถीเคจ เคšเคฒा เคฐเคนी เคนोंเค—ी।
  • เคฎैंเคจे เค‡เคธ เคฎเคถीเคจ เค•ो เค…เคชเคจे เค˜เคฐ เคฎें เค”เคฐ เคชเคก़ोเคธ เค•े เค˜เคฐों เคฎें เคฆेเค–ा เคนै।

(เค–) เคฆिเคจेเคถ เคจे เคธाเคฐी เคธीเคคाเคซเคฒ เค•ी เคฌेเคฒ เค›ाเคจ เคฎाเคฐी।

  • เคฆिเคจेเคถ เค•्เคฏा เค–ोเคœ เคฐเคนा เคฅा?
  • เคฆिเคจेเคถ เค•ो เค•ैเคธे เคชเคคा เคšเคฒा เคนोเค—ा เค•ि เค•्เคฏाเคฐी เคฎें เคตเคนी เคšीเคœ़ เค—िเคฐी เคนै?

เค‰เคค्เคคเคฐ:

  • เคฆिเคจेเคถ เคตเคน เคšीเคœ เค–ोเคœ เคฐเคนा เคฅा เคœिเคธเค•ी เคงเคฎ เคธे เค—िเคฐเคจे เค•ी เค†เคตाเคœ เค‰เคธเคจे เคธुเคจी เคฅी।
  • เคฆिเคจेเคถ เคจे เค…เคจुเคฎाเคจ เคฒเค—ाเคฏा เคนोเค—ा เค•ि เค•्เคฏाเคฐी เคฎें เคตเคนी เคšीเคœ़ เค—िเคฐी เคนै।

(เค—) เคฆिเคจेเคถ เค…เคš्เค›ी เคคเคฐเคน เคœाเคจเคคा เคฅा เค•ि เค—ेंเคฆ เคฆीเคชเค• เค•ी เคจเคนीं เคนै।

  • เคฆिเคจेเคถ เค•ो เคฏเคน เคฌाเคค เค•ैเคธे เคชเคคा เคšเคฒी เค•ि เค—ेंเคฆ เคฆीเคชเค• เค•ी เคนो เคนी เคจเคนीं เคธเค•เคคी?
  • เคฆीเคชเค• เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค—ेंเคฆ เค•ो เค…เคชเคจी เค•्เคฏों เคฌเคคा เคฐเคนा เคนोเค—ा।

เค‰เคค्เคคเคฐ:

  • เคฆिเคจेเคถ เค•ो เคชเคคा เคฅा เค•ि เคฆीเคชเค• เค•ी เค—ेंเคฆ เคชाँเคš เคฎเคนीเคจे เคชเคนเคฒे เค–ोเคˆ เคฅी। เค”เคฐ เคฏเคน เค—ेंเคฆ, เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคจเคˆ เคฅी, เคšเคฎเคšเคฎाเคคी เคนुเคˆ।
  • เคฆीเคชเค• เค•ी เค…เคชเคจी เค—ेंเคฆ เค–ो เค—เคˆ เคฅी। เค‡เคธเคฒिเค เคตเคน เคฎिเคฒी เคนुเคˆ เค—ेंเคฆ เค•ो เคนเคฅिเคฏाเคจा เคšाเคนเคคा เคฅा।

เค—ेंเคฆ เค•िเคธเค•ी
(เค•) เคฆीเคชเค• เคจे เค—ेंเคฆ เค•ो เค…เคชเคจा เคฌเคคाเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคธเค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค•ौเคจ-เค•ौเคจ เคธी เคฌाเคคें เคฌเคจाเคˆ?
เค‰เคค्เคคเคฐ:
เคฆीเคชเค• เคจे เค—ेंเคฆ เค•ो เค…เคชเคจा เคฌเคคाเคคे เคนुเค เคฌोเคฒा-เค‰เคธเค•ी เค—ेंเคฆ เคชाँเคš เคฎเคนीเคจे เคชเคนเคฒे เค–ो เค—เคˆ เคฅी। เค‰เคธเค•ी เค—ेंเคฆ เคชเคฐ เคเคธा เคนी เคฒाเคฒ | เคฐंเค— เค•ा เคจिเคถाเคจ เคฅा, เคœैเคธा เค‡เคธ เค—ेंเคฆ เคชเคฐ เคนै। เค‰เคธเค•ी เค—ेंเคฆ เค•े เคŸเคช्เคชे เคธे เคญी เคเคธी เคนी เค†เคตाเคœ เค†เคคी เคฅी। เคตเคน เค…เคชเคจे เคชाเคชा เคธे เคญी เค•เคนเคฒเคตा เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เคฏเคน เค—ेंเคฆ เค‰เคธी เค•ी เคนै।

(เค–) เค…เค—เคฐ เคฆीเคชเค• เค”เคฐ เคฆिเคจेเคถ เค—ेंเคฆ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคซैเคธเคฒा เค•เคฐเคตाเคจे เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคชाเคธ เค†เคคे, เคคो เคคुเคฎ เค—ेंเคฆ เค•िเคธे เคฆेเคคीं? เคฏเคน เคญी เคฌเคคाเค“ เค•ि เคคुเคฎ เคฏเคน เคซैเคธเคฒा เค•िเคจ เคฌाเคคों เค•ो เคง्เคฏाเคจ เคฎें เคฐเค–เค•เคฐ เค•เคฐเคคीं?
เค‰เคค्เคคเคฐ:
เคฎैं เค—ेंเคฆ เคฆिเคจेเคถ เค•ो เคฆेเคคी เค•्เคฏोंเค•ि เคตเคน (เค—ेंเคฆ) เค‰เคธी เค•ो เคฎिเคฒी เคฅी। เคฆीเคชเค• เคूเค  เคฌोเคฒ เคฐเคนा เคฅा। เคตเคน เค•िเคธी เคญी เคคเคฐเคน เค—ेंเคฆ เคนเคฅिเคฏाเคจा เคšाเคน เคฐเคนा เคฅा।

เค—ेंเคฆ เค•ी เค•เคนाเคจी
เค—ेंเคฆ เคธ्เค•ूเคŸเคฐ เค•े เคธाเคฅ เค•เคนीं เคšเคฒी เค—เคˆ।
เค‰เคธเค•े เคฌाเคฆ เค—ेंเคฆ เค•े เคธाเคฅ เค•्เคฏा-เค•्เคฏा เคนुเค† เคนोเค—ा? เคธोเคšเค•เคฐ เคฌเคคाเค“।
เค‰เคค्เคคเคฐ:
เคธ्เค•ूเคŸเคฐ เคตाเคฒे เค•े เค˜เคฐ เค•े เคฌเคš्เคšे เคจเคˆ เค—ेंเคฆ เคฆेเค–เค•เคฐ เค–ुเคถ เคนो เค—เค เคนोंเค—े। เคตे เค—ेंเคฆ เคฒेเค•เคฐ เคคुเคฐंเคค เค–ेเคฒเคจे เคšเคฒे เค—เค เคนोंเค—े।

เคชเคนเคšाเคจ
เคฎाเคจ เคฒो เคคुเคฎ्เคนाเคฐा เค•ोเคˆ เค–िเคฒौเคจा เค˜เคฐ เคฎें เคนी เค•เคนीं เค–ो เค—เคฏा เคนै। เคคुเคฎเคจे เค…เคชเคจे เคธाเคฅिเคฏों เค•ो เค˜เคฐ เคชเคฐ เคฌुเคฒाเคฏा เคนै เคคाเค•ि เคธเคฌ เคฎिเคฒเค•เคฐ เค‰เคธे เค–ोเคœ เคฒें। เคคुเคฎ เค…เคชเคจे เค–िเคฒौเคจे เค•ी เคชเคนเคšाเคจ เค•े เคฒिเค เค…เคชเคจे เคธाเคฅिเคฏों เค•ो เค•ौเคจ-เค•ौเคจ เคธी เคฌाเคคें เคฌเคคाเค“เค—ी? เคฒिเค–ो।
เค‰เคค्เคคเคฐ:
เคฎाเคจ เคฒो เค•ि เคตเคน เค–िเคฒौเคจा เค—ुเคก़िเคฏा เคนै। เคชเคนเคšाเคจ เค•े เคฒिเค เคฎैं เค…เคชเคจे เคธाเคฅिเคฏों เค•ो เคฌเคคाเคŠँเค—ी เค•ि เคฏเคน เคœाเคชाเคจी เค—ुเคก़िเคฏा เคนै। เคœो เคฌिเคœเคฒी เคธे เคจाเคšเคคी เคนै। เคตเคน เค—ुเคฒाเคฌी เคซ्เคฐॉเค• เคชเคนเคจी เคนै। เค‰เคธเค•े เคฌाเคฒ เค˜เคจे, เคฒंเคฌे เค”เคฐ เค•ाเคฒे เคนैं। เค‰เคธเค•ी เค†ँเค–ें เค‡เคธ เคธเคฎเคฏ เคฌंเคฆ เคนोंเค—ी।

เค•เคนाँ
เคธाเคฎเคจे เค•ी เค•्เคฏाเคฐी เคฎें เคญिंเคกिเคฏों เค•े เคŠँเคšे-เคŠँเคšे เคชौเคงे เคฅे।
เคเค• เค“เคฐ เคธीเคคाเคซเคฒ เค•ी เค˜เคจी เคฌेเคฒ เคซैเคฒी เคนुเคˆ เคฅी।
เคธीเคคाเคซเคฒ เค•ी เคฌेเคฒ เคนोเคคी เคนै เค”เคฐ เคญिंเคกी เค•ा เคชौเคงा เคฌเคคाเค“ เค”เคฐ เค•ौเคจ-เค•ौเคจ เคธी เคธเคฌ्เคœ़िเคฏाँ เคฌेเคฒ เค”เคฐ เคชौเคงे เคชเคฐ เคฒเค—เคคी เคนै।

เคฌेเคฒเคชौเคงा
เค•เคฆ्เคฆूเคŸเคฎाเคŸเคฐ
เคคोเคก़ीเคฌैंเค—เคจ
เค•เคฐेเคฒाเคฎिเคฐ्เคš
เค•เค•เคก़ीเคชเคชीเคคा
เคฎเคŸเคฐ

เคคเคฐเคน-เคคเคฐเคน เค•ी เค—ेंเคฆें
เค—ेंเคฆों เค•े เค…เคจेเค• เคฐंเค—-เคฐूเคช เคนोเคคे เคนैं। เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เค–ेเคฒों เคฎें เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เค—ेंเคฆों เค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคจीเคšे เคฆी เค—เคˆ เคœเค—เคน เคฎें เค–ेเคฒों เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เค—ेเคฆों เค•ी เคธूเคšी เคฌเคจाเค“।
เค‰เคค्เคคเคฐ:

เค•्เคฐिเค•ेเคŸเค•िเคฐเคฎिเคš
เคนॉเค•ीเคฐเคฌเคก़
เคซुเคŸเคฌॉเคฒเคšเคฎเคก़ा
เคฌॉเคฒिเคฌाเคฒเคšเคฎเคก़ा
เคŸेเคจिเคธเคช्เคฒाเคธ्เคŸिเค•

เค–ोเคœो เค†เคธ-เคชाเคธ
เคฆिเคจेเคถ เคšिเค• เคธเคฐเค•ाเค•เคฐ เคฌเคฐाเคฎเคฆे เค•ी เค“เคฐ เคญाเค—ा।

(เค•) เคšिเค• เคชเคฐ्เคฆे เค•ा เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคी เคนै เคชเคฐ เคšिเค• เค”เคฐ เคชเคฐ्เคฆे เคฎें เคซเคฐ्เค• เคนोเคคा เคนै।
เค‡เคจ เคฆोเคจों เคฎें เค•्เคฏा เค…ंเคคเคฐ เคนै? เคธเคฎूเคน เคฎें เคšเคฐ्เคšा เค•เคฐो।।
เค‡เคธी เคคเคฐเคน เคชเคคा เคฒเค—ाเค“ เค•ि เค‡เคจ เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค•्เคฏा เค…ंเคคเคฐ เคนै?

  • เคŸเคนเคจी-เคคเคจा
  • เคชेเคก़-เคชौเคงा
  • เค˜ूเคธ-เคšूเคนा
  • เคฎुँเคกेเคฐ-เคšाเคฐเคฆीเคตाเคฐी,

เค‰เคค्เคคเคฐ:

  • เคŸเคนเคจी – เคชेเคก़ เค•ी เคกाเคฒी।
    เคคเคจा – เคชेเคก़ เค•ा เคฎुเค–्เคฏ เคญाเค— เคœो เค•ाเคซी เคฎोเคŸा เคนोเคคा เคนै।
  • เคชेเคก़ – เคฌเคก़ा เค”เคฐ เคฎเคœเคฌूเคค เคนोเคคा เคนै।
    เคชौเคงा – เค›ोเคŸा เค”เคฐ เค•เคฎเคœोเคฐ เคนोเคคा เคนै।
  • เค˜ूเคธ – เค˜ूเคธ เคฌเคก़ा เคนोเคคा เคนै।
    เคšूเคนा – เคšूเคนा เค›ोเคŸा เคนोเคคा เคนै।
  • เคฎुँเคกेเคฐ – เค›เคค เค•े เคšाเคฐों เคคเคฐเคซ เค‰เค ी เคฆीเคตाเคฐ เคฎँเคกेเคฐ เค•เคนเคฒाเคคी เคนै। เคฏเคน เค…เคงिเค• เคŠँเคšी เคจเคนीं เคนोเคคी เคนै।
    เคšाเคฐเคฆीเคตाเคฐी – เค˜เคฐ เคฏा ‘เคœเคฎीเคจ เค•ो เคšाเคฐों เค“เคฐ เคธे เค˜ेเคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เค ाเคˆ เค—เคˆ เคฆीเคตाเคฐ। เคฏเคน เค…เคงिเค• เคŠँเคšी เคนोเคคी เคนै।

(เค–) เคšिเค• เคธเคฐเค•ंเคกे เคธे เคญी เคฌเคจเคคी เคนै เค”เคฐ เคคीเคฒिเคฏों เคธे เคญी।
เคธเคฐเค•ंเคกे เคธे เค”เคฐ เค•्เคฏा-เค•्เคฏा เคฌเคจเคคा เคนै? เค…เคชเคจे เค†เคธเคชाเคธ เคชเคคा เค•เคฐो เค”เคฐ เคฒिเค–ो।
เค‰เคค्เคคเคฐ:
เคธूเคช เคšเคŸाเคˆ เค•เคฒเคฎ เคŸोเค•เคฐी

เค•्เคฒเคฌ เคฌเคจाเคँ।
เคฎाเคจ เคฒो เคคुเคฎ्เคนें เค…เคชเคจे เคธ्เค•ूเคฒ เคฎें เคเค• เค•्เคฒเคฌ เคฌเคจाเคจा เคนै เคœो เคธ्เค•ूเคฒ เคฎें เค–ेเคฒ-เค•ूเคฆ เค•े เค•ाเคฐ्เคฏเค•्เคฐเคฎों เค•ी เคคैเคฏाเคฐी เค•เคฐेเค—ा।

  • เค‡เคธ เค•्เคฒเคฌ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนोเคจे เค”เคฐ เค‡เคธเค•ो เคšเคฒाเคจे เค†เคฆि เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคจिเคฏเคฎ เคธोเคšเค•เคฐ เคฒिเค–ो।
  • เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคตिเคšाเคฐ เคธे เค‡เคธ เค•्เคฒเคฌ เค•ो เค…เคš्เค›ी เคคเคฐเคน เคšเคฒाเคจे เค•े เคฒिเค เคจिเคฏเคฎों เค•ी เคœ़เคฐूเคฐเคค เคนै เคฏा เคจเคนीं? เค…เคชเคจे เคœเคตाเคฌ เค•ा เค•ाเคฐเคฃ เคญी เคฌเคคाเค“।

เค‰เคค्เคคเคฐ:
เค•्เคฒเคฌ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนोเคจे เค”เคฐ เค‡เคธเค•ो เคšเคฒाเคจे เค†เคฆि เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคจिเคฏเคฎ-

  • เค…เคจुเคถाเคธเคจ เค•ा เคง्เคฏाเคจ เคฐเค–เคจा เคนोเค—ा।
  • เคฎैเคจेเคœเคฐ เค•ी เคฌाเคค เคธเคญी เค•ो เคฎाเคจเคจा เคนोเค—ा।
  • เค–ेเคฒ เค•ा เค…เคญ्เคฏाเคธ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคคिเคฆिเคจ เคถाเคฎ เคฎें เค†เคจा เคนोเคจा।
  • เค•्เคฒเคฌ เค•ी เคฆेเค–เคญाเคฒ เค•े เคฒिเค เค•ुเค› เคชैเคธे เคนเคฐ เคฎเคนीเคจे เคฆेเคจे เคนोंเค—े।
  • เค•्เคฒเคฌ เค•ो เคธुเคšाเคฐु เคฐूเคช เคธे เคšเคฒाเคจे เค•े เคฒिเค เคธเคฌเค•ा เคธเคนเคฏोเค— เคนोเคจा เคšाเคนिเค।

เค•्เคฒเคฌ เค•ो เค…เคš्เค›ी เคคเคฐเคน เคธे เคšเคฒाเคจे เค•े เคฒिเค เค•ुเค› เคจिเคฏเคฎों เค•ी เคธเค–्เคค เคœเคฐूเคฐเคค เคนोเคคी เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เคคเคญी เคตเคน เคœ्เคฏाเคฆा เคฆिเคจों เคคเค• เคŸिเค• เคชाเคเค—ा।

เคเค•, เคฆो, เคคीเคจ
เคฆिเคจेเคถ เคจे เคคिเคฎंเคœिเคฒी เค‡เคฎाเคฐเคค เค•ी เค“เคฐ เคฆेเค–ा।
เคœिเคธ เค‡เคฎाเคฐเคค เคฎें เคคीเคจ เคฎंเคœ़िเคฒें เคนों, เค‰เคธे เคคिเคฎंเคœिเคฒी เค‡เคฎाเคฐเคคे เค•เคนเคคे เคนैं।
เคฌเคคाเค“, เค‡เคจ्เคนें เค•्เคฏा เค•เคนेंเค—े?
NCERT Solutions for Class 4 Hindi Chapter 3 เค•िเคฐเคฎिเคš เค•ी เค—ेंเคฆ 1

เคธเคฌ्เคœ़ी เคเค• เคจाเคฎ เค…เคจेเค•
เคเค• เคนी เคธเคœी เคฏा เคซเคฒ เค•े เคจाเคฎ เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคนोเคคे เคนैं। เคจीเคšे เคเคธे เค•ुเค› เคจाเคฎ เคฆिเค เค—เค เคนैं।

เคธीเคคाเคซเคฒเค•ांเคฆाเคฌเคŸाเคŸाเค…เคฎเคฐुเคฆเคคोเคฐीเคถเคฐीเคซ़ा
เค•ाเคถीเคซเคฒเคฌैंเค—เคจเคจेเคจुเค†เคคเคฐเคฌूเคœเค•ुเคฎ्เคนเคก़ाเค˜ीเคฏा
  • เคฌเคคाเค“ เค•ि เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เค˜เคฐ, เคถเคนเคฐ เคฏा เค•เคธ्เคฌे เคฎें เค‡เคจเคฎें เคธे เค•ौเคจ-เค•ौเคจ เคธे เคถเคฌ्เคฆ เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•िเค เคœाเคคे เคนैं?
  • เคฌाเค•ी เคจाเคฎों เค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•िเคจ-เค•िเคจ เคธ्เคฅाเคจों เคชเคฐ เคนोเคคा เคนै? เคชเคคा เค•เคฐो।

เค‰เคค्เคคเคฐ:

  • เคธीเคคाเคซเคฒ, เค•ांเคฆा, เค…เคฎเคฐूเคฆ, เคคोเคฐी, เคถเคฐीเคซ़ा, เคฌैंเค—เคจ, เคคเคฐเคฌूเคœ, เค˜ीเคฏा।
  • เค•ाเคถीเคซเคฒ – เค‰เคค्เคคเคฐ: เคช्เคฐเคฆेเคถ
  • เค•ुเคฎ्เคนเคก़ा – เค‰เคค्เคคเคฐ: เคช्เคฐเคฆेเคถ
  • เคจेเคจुเค† – เคฌिเคนाเคฐ
  • เคฌเคŸाเคŸा – เค—ुเคœเคฐाเคค

Thursday, April 29, 2021

Worksheet - Class 3 - Maths - Chapter 1 - Where to look from (Page 2)

Mirror halves, an interactive worksheet by Shubham Joshi

Worksheet - Class 3 - Chapter 1 - Where to look from (Page 1)

Where to look from, an interactive worksheet by Shubham Joshi

Worksheet (Page - 2) Class 4 - Maths - Chapter - 2 - Building with Bricks

Building with bricks, an interactive worksheet by Shubham Joshi

Worksheet - Class 4 Maths - Chapter- 1 Building With Bricks

Building with bricks, an interactive worksheet by Shubham Joshi

Monday, April 26, 2021

เคœैเคธा เคธเคตाเคฒ เคตैเคธा เคœเคตाเคฌ เค—ृเคนเค•ाเคฐ्เคฏ - เคจเค เคถเคฌ्เคฆ, เคต्เคฏाเค•เคฐเคฃ เคต เคช्เคฐเคถ्เคจ เค‰เคค्เคคเคฐ

 


เคจเค เคถเคฌ्เคฆ 

เคจीเคšे เคฆिเค เค—เค เคถเคฌ्เคฆों เค•ो เคคीเคจ เคฌाเคฐ เคฒिเค–ो I

เคฌाเคฆเคถाเคน

เคฆเคฐเคฌाเคฐी

เคธंเคคोเคทเคœเคจเค•

เค…เคšเค•เคจ

เคœเคนाँเคชเคจाเคน

เค†เคฌाเคฆी

เคœเคจाเคฌ

เคจเค•्เค•ाเคฐเค–ाเคจा


เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคฌाเคค

( เค• )  เค–्เคตाเคœा เคธเคฐा เค•े เคคीเคจों เคธเคตाเคฒों เค•ा เค•्เคฏा เค•ोเคˆ เค”เคฐ เคœเคตाเคฌ เคนो เคธเค•เคคा เคนै ? เค…เคชเคจे เคฎเคจ เคธे เคธोเคšเค•เคฐ เคฒिเค–ो I

เค‰เคค्เคคเคฐ :

เคนाँ , เคนो เคธเค•เคคा เคนै I เคตे เคจिเคฎ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนैं –

  • เคชเคนเคฒा เค‰เคค्เคคเคฐ : เคฌाเคฆเคถाเคน เค…เค•เคฌเคฐ เค•ा เคธिंเคนाเคธเคจ เคธंเคธाเคฐ เค•े เคฌीเคšों – เคฌीเคš เคชเฅœเคคा เคนै I
  • เคฆुเคธเคฐा เค‰เคค्เคคเคฐ : เค‡เคธ เคฎเคนเคฒ เค•े เคฌเค—ीเคšे เคฎें  เคœिเคคเคจे เค˜ाเคธ เคนै , เค‰เคคเคจे เคนी เคคाเคฐे เค†เค•เคถ เคฎें เคนैं I
  • เคคीเคธเคฐा เค‰เคค्เคคเคฐ : เคเค• เคฌोเคฐी เคงाเคจ เคฎें เคœिเคคเคจे เคฆाเคจे เคนैं , เคธंเคธाเคฐ เค•ी เค†เคฌाเคฆी เค‰เคคเคจी เคนै I

( เค– )  เค…เค—เคฐ เคคुเคฎ เค–्เคตाเคœा เคธเคฐा เค•ी เคœเค—เคน เคชเคฐ เคนोเคคे เคคो เคฌीเคฐเคฌเคฒ เค•ो เคนเคฐाเคจे เค•े เคฒिเค เค•ौเคจ – เคธे เคธเคตाเคฒ เคชूเค›เคคे ?

เค‰เคค्เคคเคฐ :

  • เคธเคฎुเคจ्เคฆเคฐ เค•ा เคชाเคจी เค–ाเคฐा เค•्เคฏों เคนै ?
  • เค•िเคธ เคคाเคฐीเค– เค•ो เค•ोเคฐोเคจा เคฎเคนाเคฎाเคฐी เค–เคค्เคฎ เคนोเค—ी เค”เคฐ เคฌเคš्เคšे เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคœा เคชाเคँเค—े ?

( เค— )  เค–्เคตाเคœा เคธเคฐा เค•ा เคฌเคธ เคšเคฒเคคा เคคो เคตे เคฌीเคฐเคฌเคฒ เค•ो เคนिंเคฆुเคธ्เคคाเคจ เคธे เคจिเค•ाเคฒ เคฆेเคคे I เค…เค—เคฐ เคคुเคฎ्เคนाเคฐा เคฌเคธ เคšเคฒे เคคो เคคुเคฎ เค•ौเคจ -เค•ौเคจ เคธी เค‡เคš्เค›ाเคँ เคชूเคฐी เค•เคฐเคจा เคšाเคนोเค—े ?

เค‰เคค्เคคเคฐ :

เค…เค—เคฐ เคฎेเคฐा เคฌเคธ เคšเคฒें เคคो เคฎैं ,

  • เคฆेเคถ เคธे เค—เคฐीเคฌी เคนเคŸा เคฆेเคคा
  • เคนเคฐ เคฌเคš्เคšे เค•ो เคถिเค•्เคทिเคค เคฌเคจा เคฆेเคคा
  • เคธเคฎाเคœ เคธे เค•ुเคธंเคธ्เค•ाเคฐ เคนเคŸा เคฆेเคคा
  • เคฆुเคจिเคฏा เค•ो เคนเคฐा เคญเคฐा เคฌเคจा เคฆेเคคा
  • เค‡เคค्เคฏाเคฆि 

 

เคฌเคธ

เคจीเคšे เคฒिเค–े เคตाเค•्เคฏ เคชเฅो –

  • เคฎैं เคฌเคธ เคฎें เคฌैเค เค•เคฐ เคธ्เค•ूเคฒ เคœाเคคी เคนूँ I
  • เค–्เคตाเคœा เคธเคฐा เค•ा เคฌเคธ เคšเคฒเคคा เคคो เคตे เคฌीเคฐเคฌเคฒ เค•ो เคจिเค•ाเคฒ เคฆेเคคे I
  • เคฌเคธ ! เค…เคฌ เคฐुเค• เคœाเค“ I
  • เคฌเคธ เคฆो เคฆिเคจ เค•ी เคคो เคฌाเคค เคนै I เคฎैं เค† เคœाเคŠँเค—ी I

เคŠเคชเคฐ เคฒिเค–े เคตाเค•्เคฏों เคฎें เคฌเคธ เคถเคฌ्เคฆ เค•े เค…เคฐ्เคฅ เค…เคฒเค— – เค…เคฒเค— เคนैं I

เค…เคฌ เค‡เคธी เคคเคฐเคน เคšเคฒ เคถเคฌ्เคฆ เคธे เคตाเค•्เคฏ เคฌเคจाเค“ I

เคธंเค•ेเคค เคšเคฒ , เคšเคฒ-เคšเคฒ , เคšเคฒा , เคšเคฒें , เคšเคฒเคจा , เคšเคฒเคคी , เคšเคฒो )

เคšเคฒ : เคคू เคšเคฒ , เคฎैं เค† เคฐเคนा เคนूँ I

เคšเคฒ-เคšเคฒ : เคšเคฒ-เคšเคฒ เคूเค े, เคœ्เคฏाเคฆा เคฌเคนाเคจा เคฎเคค เคฌเคจा I

เคšเคฒा : เคฎुเคเคธे เค”เคฐ เคšเคฒा เคจเคนीं เคœाเคเค—ा I

เคšเคฒें : เค•ैเคธे เคšเคฒें , เคตเคน เคคो เค•ुเค› เคฌเคคाเคฏा เคจเคนीं I

เคšเคฒเคจा : เคนเคฎें เคธुเคฌเคน เคธुเคฌเคน เคšเคฒเคจा เคšाเคนिเค I

เคšเคฒเคคी : เคšเคฒเคคी เค—ाเฅœी เคธे เค‰เคคเคฐเคจा เคจเคนीं เคšाเคนिเค I

เคšเคฒो : เคšเคฒो , เค…เคฌ เค–ेเคฒเคคे เคนैं I

เคฌเฅे เค•เคนाเคจी

เคเค• เคฆिเคจ เค…เค•เคฌเคฐ เคจे เคฌीเคฐเคฌเคฒ เคธे เคชूเค›ा , “เคฌीเคฐเคฌเคฒ , เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เคถเค•्เคคिเคถाเคฒी เค•ौเคจ เคนै ?”

เคฌीเคฐเคฌเคฒ เคจे เค•्เคฏा เค•เคนा เคนोเค—ा ? เค•เคนाเคจी เค†เค—े เคฌเฅाเค“ I

เค‰เคค्เคคเคฐ :

เคฌीเคฐเคฌเคฒ เคจे เค•เคนा เคนोเค—ा, เคœเคนाँเคชเคจाเคน เคเค• เคฎाเคธूเคฎ เคฌเคš्เคšा เคธเคฌเคธे เคถเค•्เคคिเคถाเคฒी เคนोเคคा เคนै I เค•्เคฏोंเค•ि เคฌเคš्เคšे เค•ी เค—เคฒเคคी เคชเคฐ เคˆเคถ्เคตเคฐ เคญी เคฆเคฃ्เคกिเคค เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคा ?

เค–ोเคœो เค•เคนाเคจिเคฏाँ

เคฌीเคฐเคฌเคฒ เค•ी เคšเคคुเคฐाเคˆ เค•े เค•िเคธ्เคธे เคฌเคนुเคค เคฎเคถเคนूเคฐ เคนैं I

( เค• )  เคคुเคฎ เคญी เคฌीเคฐเคฌเคฒ เค•ा เคเค• เคเคธा เคนी เค•िเคธ्เคธा เคขूँเฅो เคœिเคธเคฎें เคตเคน เค…เคชเคจे เคœเคตाเคฌों เคธे เคธเคฌเค•ा เคฎुँเคน เคฌंเคฆ เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै I

เค‰เคค्เคคเคฐ : เคเค• เคฌाเคฐ เคฌीเคฐเคฌเคฒ เค•ो เคฐेเคค เค”เคฐ เคšीเคจी เค•े เคฎिเคถ्เคฐเคฃ เคธे เคšीเคจी เค•ो เค…เคฒเค— เค•เคฐเคจा เคฅा I เค‰เคธเคจे เค‰เคธ เคฎिเคถ्เคฐเคฃ เค•ो เคเค• เค†เคฎ เค•े เคชेเฅœ เค•े เคšाเคฐों เคคเคฐเคซ เคฌिเค›ा เคฆिเค I เค…เค—เคฒे เคฆिเคจ เคฆेเค–ा เค—เคฏा เค•ि เคšीเคจी เค•ो เคšींเคŸी เค‰เค ा เคฒे เค—เค เคฅे เค”เคฐ เคฐेเคค เคšीเคจी เคธे เคฒเค— เคนो เค—เคฏा เคฅा I

( เค– )  เคฌीเคฐเคฌเคฒ เค•ी เคคเคฐเคน เคฌเคนुเคค เคธे เค…เคจ्เคฏ เคต्เคฏเค•्เคคिเคฏों เค•ी เคนाเฅ›िเคฐเคœเคตाเคฌी เค•े เค•िเคธ्เคธे เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคนैं I เค‰เคจเค•े เคจाเคฎ เคชเคคा เค•เคฐो I

เค‰เคค्เคคเคฐ :

เคตे เคนैं เคคेเคจाเคฒी เคฐाเคฎเคฃ , เคฎुเคฒ्เคฒा เคจเคธीเคฐुเคฆ्เคฆीเคจ เค‡เคค्เคฏाเคฆि I

เคเค• เค”เคฐ เคถเคฌ्เคฆ

เคจीเคšे เคฒिเค–े เคถเคฌ्เคฆों เค•ी เคœเค—เคน เค”เคฐ เค•ौเคจ - เคธा เคถเคฌ्เคฆ เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เคนो เคธเค•เคคा เคนै ? เค–ाเคฒी เคœเค—เคน เคฎें เคฒिเค–ो I

เคฌुเคฆ्เคงिเคฎाเคจ         เค…เค•เคฒเคฎंเคฆ                 เคฎूเคฐ्เค–                 เคฌेเคตเค•ूเคซ

เค…เคญिเคฎाเคจ         เค˜เคฎंเคก                      เคตिเคถ्เคตाเคธ             เคญเคฐोเคธा

เคธंเคธाเคฐ             เคฆुเคจिเคฏा                      เค•ोเคถिเคถ             เคช्เคฐเคฏाเคธ

เคฎुเคนाเคตเคฐे

เคจीเคšे เคฒिเค–े เคฎुเคนाเคตเคฐों เค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เคคुเคฎ เค•เคฌ – เค•เคฌ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนो ? เค†เคชเคธ เคฎें เคšเคฐ्เคšा เค•เคฐो I เค…เคฌ เค‡เคจเค•ा เคตाเค•्เคฏ เคฎें เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•เคฐो I

เคจाเค• – เคญौंเคน เคธिเค•ोเฅœเคจा : เคฌीเคฐเคฌเคฒ เค•ी เคฌाเคค เคธुเคจเค•เคฐ เค–्เคตाเคœा เคธเคฐा เคจाเค• เคญौंเคน เคธिเค•ोเฅœเค•เคฐ เคšเคฒे เค—เค I

เค•เคฒเคˆ เค–ुเคฒเคจा : เคธเคฌเค•े เคธाเคฎเคจे เคฎुเค–िเคฏा เค•ी เค•เคฒเคˆ เค–ुเคฒ เค—เคˆ I

 

เคตिเคฒोเคฎ เคถเคฌ्เคฆ

เคจीเคšे เคฆिเค เค—เค เคถเคฌ्เคฆों เค•े เคตिเคฒोเคฎ เคถเคฌ्เคฆ เคฒिเค–िเค I

( เคœเคตाเคฌ , เค†เคธเคฎाเคจ , เคฌेเฅšเคฎ , เค†เคธाเคจ , เคธเคนी , เค…เคญिเคฎाเคจ , เคฌเฅเคจा , เค…เคธंเคคुเคท्เคŸ , เคœीเคจा , เคฎूเคฐ्เค–  )

เคถเคฌ्เคฆ

เคตिเคฒोเคฎ เคถเคฌ्เคฆ

เคฌाเคฆเคถाเคน

 

 

เค…เค•เคฒ-เคฌเคนाเคฆुเคฐ

 

เคตिเคจเคฎ्เคฐ

 

เคฎुเคถ्เค•िเคฒ

 

เฅ›เคฎीเคจ

 

เค˜เคŸเคจा

 

เคฎเคฐเคจा

 

เคธंเคคुเคท्เคŸ

 

เคธเคตाเคฒ

 

เค—เคฒเคค

 

เคธเคนी เคตाเค•्เคฏ เคฌเคจाเคจा

เคจीเคšे เคฆिเค เค—เค เคตाเค•्เคฏों เค•ो เคธเคนी เค•เคฐเค•े เคฒिเค–ो I

เค…เค•เคฌเคฐ เคชเคธंเคฆ เคฌीเคฐเคฌเคฒ เค•ो เคฌाเคฆเคถाเคน เค•เคฐเคคा เคฅा  เคฌเคนुเคค I

เค‰เคค्เคคเคฐ : ...................................................................................................

เคตिเคฆ्เคฏा เค”เคฐ เคฌुเคฆ्เคงि เค–्เคตाเคœा เคธเคฐा เค•ो เคฅा เค…เคญिเคฎाเคจ เคฌเคนुเคค เคชเคฐ เค…เคชเคจी I

เค‰เคค्เคคเคฐ : ...................................................................................................

เคคीเคจ เคชूเค›ा เค…เค•เคฌเคฐ เคช्เคฐเคถ्เคจ เคจे เคฌीเคฐเคฌเคฒ เคธे I

เค‰เคค्เคคเคฐ : ....................................................................................................

เคฆเคฐเคฌाเคฐी เคœเคฒเคคे เคฌीเคฐเคฌเคฒ เคธे เค•ुเค› เคฅे I

เค‰เคค्เคคเคฐ : ....................................................................................................

เคฌोเคฒเคคे เคฌเคจा เคซिเคฐ เค–्เคตाเคœा เคธे เคธाเคนเคฌ เค•ुเค› เคจเคนीं I

เค‰เคค्เคคเคฐ : .....................................................................................................