เคेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคนाเคฅเคฐเคธ
เคृเคน เคाเคฐ्เคฏ ( เค्เคฐीเคท्เคฎเคाเคฒीเคจ เค
เคตเคाเคถ )
เคเค्เคทा - 4 เคนिंเคฆी
2021-22
เคธूเคเคจा :
- เคธเคญी เคช्เคฐเคถ्เคจों เคे เคเคค्เคคเคฐ A4 เคช्เคฐเคाเคฐ เคे เคाเคเฅ เคชเคฐ เคฒिเคें I
- เคธाเฅ เคเคฐ เคธुเคจ्เคฆเคฐ เค
เค्เคทเคฐों เคฎें เคฒिเคें I
เคฌोเคงाเคค्เคฎเค เคชเค เคจ
เค
เคจुเค्เคेเคฆ 1
เคจीเคे เคฆिเค เคเค เค
เคจुเค्เคेเคฆ เคชเฅो เคเคฐ เคชूเคे เคเค เคช्เคฐเคถ्เคจों เคे เคเคค्เคคเคฐ เคฒिเคो I
เคนिเคฎाเคฒเคฏ เคชเคฐ्เคตเคคों เคा เคฐाเคा เคนै । เคฏเคน เคฌเคนुเคค เคตिเคถाเคฒ เคนै । เคเคธเคฎें เค
เคจेเค เคोเคिเคฏाँ เคนैं । เคฎाเคंเค เคเคตเคฐेเคธ्เค เคเคธเคी เคธเคฌเคธे เคँเคी เคोเคी เคนै । เคญाเคฐเคค เคे เคเคค्เคคเคฐ เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคฒเคเคญเค 2500 เคिเคฎी เคฒंเคฌी เคฏเคน เคชเคฐ्เคตเคค เคถ्เคฐुंเคเคฒा เคเค เคธเคเค เคช्เคฐเคนเคฐी เคी เคญाँเคคि เคฆिเคाเค เคฆेเคคी เคนै ।
เคนिเคฎाเคฒเคฏ เคा เคฎเคนเคค्เคค्เคต เคเคฆि เคाเคฒ เคธे เคนै । เคชुเคฐाเคฃों เคฎें เคญी เคเคธเคा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคฎिเคฒเคคा เคนै । เคเคนा เคाเคคा เคนै เคि เคฆेเคตाเคงिเคฆेเคต เคฎเคนाเคฆेเคต เคนिเคฎाเคฒเคฏ เคฎें เคैเคฒाเคถ เคชเคฐ्เคตเคค เคชเคฐ เคจिเคตाเคธ เคเคฐเคคे เคนैं । เคฏोเคी เคฏเคนाँ เคง्เคฏाเคจ เคฒเคाเคคे เคฐเคนे เคนैं । เคตे เคฏเคนाँ เคी เคुเคซाเคं เคฎें เคจिเคตाเคธ เคเคฐ เคคเคชเคธ्เคฏा เคเคฐเคคे เคฐเคนे เคนैं । เคนिเคฎाเคฒ เคे เคँเคเคฒ เคฎें เคฌเคฆ्เคฐीเคจाเคฅ, เคेเคฆाเคฐเคจाเคฅ, เค
เคฎเคฐเคจाเคฅ เคเคฆि เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคคीเคฐ्เคฅเคธ्เคฅเคฒ เคนैं । เคฌเคนुเคค เคธे เคฒोเค เคฏเคนाँ เคे เคฆเคฐ्เคถเคจीเคฏ เคธ्เคฅเคฒों เคो เคฆेเคเคจे เคे เคฒिเค เคคเคฅा เคชเคฐ्เคตเคคीเคฏ เคธ्เคฅเคฒों เคชเคฐ เคชเคฐ्เคฏเคเคจ เคे เคฒिเค เคเคคे เคนैं । เคฏเคนाँ เคे เค
เคจेเค เคธ्เคฅाเคจों เคชเคฐ เคฌเคฐ्เคซ เคชเฅเคคी เคนै เค
เคค: เคฒोเค เคฏเคนाँ เคธ्เคीเคंเค, เคเคเคธ เคนॉเคी เคैเคธे เคेเคฒों เคा เคเคจंเคฆ เคฒेเคคे เคนैं ।
1. เคนिเคฎाเคฒเคฏ เคชเคฐ्เคตเคค เคी เคธเคฌเคธे เคँเคी เคोเคी เคा เคจाเคฎ เค्เคฏा เคนै ?
....................................................................................................................
2. เคนिเคฎाเคฒเคฏ เคชเคฐ्เคตเคค เคถ्เคฐृंเคเคฒा เคी เคฒเคฎ्เคฌाเค เคिเคคเคจी เคนै ?
....................................................................................................................
3. เคนिเคฎाเคฒเคฏ เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคชुเคฐाเคฃों เคฎें เค्เคฏा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคिเคฏा เคเคฏा เคนै ?
....................................................................................................................
4. เค
เคจुเค्เคेเคฆ เคฎें เคฆिเค เคเค เคคीเคฐ्เคฅเคธ्เคฅเคฒों เคा เคจाเคฎ เคฒिเคो I
....................................................................................................................
5. เคฌเฅा เคถเคฌ्เคฆ เคा เคชเคฐ्เคฏाเคฏเคตाเคी เคถเคฌ्เคฆ เคाँเค เคเคฐ เคฒिเคो I
....................................................................................................................
เค
เคจुเค्เคेเคฆ 2
เค
เคฌ เคคो เคธुเคจीเคฒ , เคฆीเคชเค เคเคฐ เคธुเคงीเคฐ เคा เคुเค เคฎเฅเคฌूเคค เคนोเคจे เคฒเคा เคฅा I เคคीเคจों เคा เคนी เคเคนเคจा เคฅा เคि เคेंเคฆ เคฆीเคชเค เคी เคนै เคเคฐ เคเคธे เคนी เคฎिเคฒเคจा เคाเคนिเค I
เคฆिเคจेเคถ เคคเคฌ เคคเค เคुเคช เคฅा I เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคฆिเคจेเคถ เคा เคฎเคจ เคเคธ เคธเคฎเคฏ เคธเคฌเคे เคธाเคฅ เคฎिเคฒเคเคฐ เคเคธ เคेंเคฆ เคธे เคेเคฒเคจे เคो เคเคฐ เคฐเคนा เคฅा I เคฌोเคฒा , “เค
เคฌ เคुเคช เคญी เคฐเคนो เคเคเฅा เคฌाเคฆ เคฎें เคเคฐ เคฒेंเคे I เค
เคชเคจे-เค
เคชเคจे เคฌเคฒ्เคฒे เคฒे เคเค , เคชเคนเคฒे เคेเคฒ เคฒें I” เคชाँเค เคฎिเคจเค เคे เคญीเคคเคฐ เคนी เคेเคฒ เคเคฐเคฎ्เคญ เคนो เคเคฏा I เคฆिเคจेเคถ เคฌเคฒ्เคฒेเคฌाเคी เคเคฐ เคฐเคนा เคฅा I เค
เคญी เคฆो-เคाเคฐ เคฌाเคฐ เคนी เคेเคฒा เคฅा เคि เคตเคน เคเคฎเคเคฆाเคฐ เคจเค เคेंเคฆ เคเคเคฆเคฎ เฅोเคฐ เคธे เคเคเคฒी เคเคฐ เคฆเคฐเคตाเฅा เคชाเคฐ เคเคฐ เคธเฅเค เคชเคฐ เคाเคคे เคนुเค เคเค เคธ्เคूเคเคฐ เคฎें เคฌเคจी เคธाเคฎाเคจ เคฐเคเคจे เคी เคाเคฒीเคฆाเคฐ เคोเคเคฐी เคฎें เคा เคिเคฐी I
1. เคคीเคจों เคा เคเคนเคจा เคฅा เคि เคेंเคฆ เคฆीเคชเค เคी เคนै I เคเคธ เคตाเค्เคฏ เคฎें เคคीเคจों เคौเคจ-เคौเคจ เคนै ?
....................................................................................................................
2. เคฆिเคจेเคถ เคा เคฎเคจ เคเคธ เคธเคฎเคฏ เค्เคฏा เคเคฐเคจे เคो เคเคฐ เคฐเคนा เคฅा ?
....................................................................................................................
3. เคेเคฒ เคถुเคฐू เคนोเคจे เคे เคฌाเคฆ เคฌเคฒ्เคฒेเคฌाเคी เคौเคจ เคเคฐ เคฐเคนा เคฅा ?
....................................................................................................................
4. เคेเคฒเคคे เคธเคฎเคฏ เคेंเคฆ เคे เคธाเคฅ เค्เคฏा เคนुเค ?
....................................................................................................................
5. เคाเคฒी เคเคเคน เคญเคฐो I เคฌเคฒ्เคฒा : เคฌเคฒ्เคฒेเคฌाเคी : : เคेंเคฆ : ....................
เคชाเค ्เคฏाเคงाเคฐिเคค เคช्เคฐเคถ्เคจोเคค्เคคเคฐ
1. เค
เคญिเคจเคฏ เคे เคธाเคฅ เคเคตिเคคा เคตाเคเคจ เคा เค
เคญ्เคฏाเคธ เคเคฐो I เคเคตिเคคा – เคฎเคจ เคे เคญोเคฒे เคญाเคฒे เคฌाเคฆเคฒ
2. เคฌाเคฆเคฒ เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคाเคฐ เคตाเค्เคฏ เคฒिเคो I
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
3. เค्เคตाเคा เคธเคฐा เคจे เคฌीเคฐเคฌเคฒ เคे เคฒिเค เคिเคคเคจे เคธเคตाเคฒ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคिเค เคฅे ? เคเคจเคी เคธूเคी เคฌเคจाเค I
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
4. เคชाँเค เคฌेเคฒ เคเคฐ เคชाँเค เคชौเคงों เคी เคธूเคी เคฌเคจाเค I
5. เคฆीเคชเค เคจे เคेंเคฆ เคे เคเคชเคฐ เคนเค เฅाเคนिเคฐ เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เค्เคฏा เคिเคฏा เคเคธเคी เคธूเคी เคฌเคจाเค I
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
6. เคฌीเคฐเคฌเคฒ เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคคीเคจ เคตाเค्เคฏ เคฒिเคो I
เค्เคฐिเคฏाเคค्เคฎเค เคฒेเคเคจ
เค
เคจुเค्เคेเคฆ เคฒेเคเคจ
1. เคจीเคे เคฆिเค เคเค เคตिเคทเคฏों เคชเคฐ เคชाँเค เคชाँเค เคตाเค्เคฏों เคा เค
เคจुเค्เคेเคฆ เคฒिเคो I
เคिเคค्เคฐ เคฐเคเคจा
1. เคจीเคे เคฆिเค เคเค เคिเคค्เคฐ เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคเค เค
เคจुเค्เคेเคฆ เคฒिเคो
( เคธंเคेเคค : เคชเคคंเค , เคเคธเคฎाเคจ , เคाเคจा , เคूเคฒा , เคจเคฆी , เคฎเคเคฒी , เคฎौเค เคเคฐเคจा )
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
เคจाเคฐा เคฒेเคเคจ
เคोเคฐोเคจा เคฌीเคฎाเคฐी เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคฒोเคों เคो เคाเคृเคค เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคชाँเค เคจाเคฐा เคฒिเคिเค I
เคชोเคธ्เคเคฐ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคคि
เคจीเคे เคฆिเค เคเค เคตिเคทเคฏ เคชเคฐ เคเค เคชोเคธ्เคเคฐ เคฌเคจाเค I
“เคंเคเคฒ เคฌเคाเค”
เคต्เคฏाเคเคฐเคฃ
1. เคจीเคे เคฆिเค เคเค เคฎुเคนाเคตเคฐों เคो เคตाเค्เคฏ เคฎें เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคเคฐो I
เคเคฒเค เคुเคฒเคจा : ...............................................................................................
เคจाเค-เคญौंเคน เคธिเคोเฅเคจा .....................................................................................
เคคूเคคी เคฌोเคฒเคจा .....................................................................................................
เคเค्เคे เคूเคเคจा ...................................................................................................
2. เคธเคนी เคตाเค्เคฏ เคฌเคจाเค
เคฐंเค – เคฐूเคช เคेंเคฆों เคนोเคคे เคे เคนैं เค
เคจेเค I
....................................................................................................................
เคธเคญी เคเค เคे เคी เคฆेเคा เคฒिเค เคจे เคเค เคชเคฒ เคฆुเคธเคฐे เคเคฐ I
....................................................................................................................
เคช्เคฐเคถ्เคจ เค
เคเคฌเคฐ เคฆूเคธเคฐा เคिเคฏा เคจे I
....................................................................................................................
เคฆเคฐเคฌाเคฐी เคुเค เคธे เคเคฒเคคे เคฌीเคฐเคฌเคฒ เคฅे I
....................................................................................................................
3. เคตिเคฒोเคฎ เคถเคฌ्เคฆ เคฒिเคो
เคถเคฌ्เคฆ | เคตिเคฒोเคฎ เคถเคฌ्เคฆ |
เคจिंเคฆा | |
เคเคคुเคฐ | |
เคเคนเคฐाเค | |
เคเคฐ्เคฎी | |
เคจเค | |
เคธुเคฒेเค
เคจीเคे เคฆिเค เคเค เค
เคจुเค्เคेเคฆ เคो เคธाเฅ เคเคฐ เคธुเคจเคฆเคฐ เค
เค्เคทเคฐों เคฎें เคฒिเคो I
เคจเคฆी
เคीเคตเคจ เคे เคถुเคฐुเคเคค เคธे เค
ंเคค เคคเค เคจเคฆिเคฏों เคा เคช्เคฐाเคฃी เคीเคตเคจ เคชเคฐ เคเคชเคाเคฐ เคฐเคนे เคนैं। เคจเคฆिเคฏाँ เคธเคฆैเคต เคธे เคนी เคฎाเคจเคต เคे เคฒिเค เคीเคตเคจ เคฆाเคฏเคจी เคฐเคนी เคนै। เคจเคฆिเคฏाँ เคช्เคฐเคृเคคि เคा เค
เคญिเคจ्เคจ เคนिเคธ्เคธा เคนै, เคจเคฆिเคฏों เคธे เคนी เคชृเคฅ्เคตी เคชเคฐ เคीเคตเคจ เคธंเคญเคต เคนै, เคीเคตเคจ เคीเคจे เคे เคฒिเค เคธเคฌเคธे เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคธ्เคฐोเคค เคเคฒ เคนै, เคो เคจเคฆिเคฏों เคธे เคนी เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै।
เคจเคฆिเคฏाँ เค
เคชเคจे เคธाเคฅ เคฌाเคฐिเคถ เคा เคเคฒ เคเคเคค्เคฐ เคเคฐ, เคเคธे เคญू-เคญाเค เคฎें เคชเคนुँเคाเคจे เคा เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคाเคฎ เคเคฐเคคी เคนैं। เคจเคฆिเคฏाँ เคฆेเคถ เคे เคตिเคाเคธ เคฎें เคฌเคนुเคค เคธाเคฅ เคฆेเคคीं เคนैं เคซिเคฐ เคाเคนे เคตเคน เคเคฐ्เคฅिเค เคตिเคाเคธ, เคธाเคฎाเคिเค เคตिเคाเคธ เคฏा เคซिเคฐ เคงाเคฐ्เคฎिเค เคตिเคाเคธ เคนी เค्เคฏों เคจ เคนो। เคจเคฆी เคธे เคเค เคจเคนीं เค
เคชिเคคु เคเค เคฒाเคญ เคนोเคคे เคนैं। เคจเคฆिเคฏाँ เคงเคฐเคคी เคชเคฐ เคीเคตเคจ เคीเคจे เคे เคฒिเค เคเค เคเคถीเคฐ्เคตाเคฆ เคนैं।
เคนเคตा
เคชृเคฅ्เคตी เคชเคฐ เคीเคตเคจ เคा เคฎूเคฒ เคเคงाเคฐ เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฅเคฎ เคตाเคฏु เคो เคฆिเคฏा เคाเคคा เคนै | เคिเคธเคे เคฆ्เคตाเคฐा เคชेเฅ, เคชौเคงे, เคชเคถु, เคชเค्เคทी, เคเคจ्เคธाเคจ เคคเคฅा เคธเคญी เคीเคตिเคค เคช्เคฐाเคฃी เคीเคตเคจ เคช्เคฐाเคช्เคค เคเคฐเคคे เคนैं । เคนเคตा เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เคเค्เคธीเคเคจ เคे เคฆ्เคตाเคฐा เคนी เคเคจ्เคธाเคจ เคा เคीเคตเคจ เคธुเคाเคฐू เคฐूเคช เคธे เคिเคฐ्เคฏाเคถीเคฒ เคนै | เค
เคจ्เคฏเคฅा เคเค เคฎिเคจเค เคे เคธिเคฎिเคค เคธเคฎเคฏ เคฎें เคเค्เคธीเคเคจ เคช्เคฐाเคช्เคค เคจा เคนोเคจे เคชเคฐ เคเคจ्เคธाเคจ เคฎृเคค्เคฏु เคो เคช्เคฐाเคช्เคค เคนो เคाเคคा เคนै । เคเคธเคฒिเค เคตाเคฏु เคे เคฌเคैเคฐ เคीเคตเคจ เคी เคเคฒ्เคชเคจा เคเคฐเคจा เคญी เคเค िเคจ เคाเคฐ्เคฏ เคนै । เคเคจ्เคธाเคจ เคे เคฎเคธ्เคคिเค เคो เคญी เคเค्เคธीเคเคจ เคी เคชूเคฐ्เคคि เคจा เคนोเคจे เคชเคฐ เคตเคน เคाเคฐ्เคฏ เคเคฐเคจा เคฌंเคฆ เคเคฐ เคฆेเคคा เคนै เคคเคฅा เคเคจ्เคธाเคจ เคोเคฎा เคे เคाเคฐเคฃ เคฌेเคนोเคถ เคฎเคฐเคฃाเคธเคจ्เคจ เค
เคตเคธ्เคฅा เคฎें เคीเคตिเคค เคฐเคน เคाเคคा เคนै । เคเคธे เคाเคฐเคฃ เคนเคตा เคी เคฎเคนเคค्เคตเคคा เคो เคช्เคฐเคฎाเคฃिเคค เคเคฐเคคे เคนैं ।